Posturografia jako jedno z badań oceniających układ równowagi na potrzeby medycyny pracy

Ocena układu równowagi jest jednym z najistotniejszych badań profilaktycznych prowadzonych w ramach medycyny pracy. Zgodnie z aktualnym rozporządzeniem Ministra Zdrowia ocenę tę należy przeprowadzić m.in. u osób pracujących na wysokościach, obsługujących wózki widłowe i inne maszyny budowlane, a także u policjantów i wojskowych. Można w tym celu wykonać badanie nazywane posturografią. Na czym ono polega?

Posturografia – krótka charakterystyka badania

Posturografia to badanie wykonywane na specjalnej platformie ruchomej. Składa się ono z dwóch części: statycznej i dynamicznej. W pierwszym przypadku pacjent stoi na stabilnym podłożu, w drugim – podłoże i otoczenie jest ruchome, co zmusza osobę badaną do utrzymania równowagi. Za utrzymanie równowagi odpowiada wiele zmysłów i struktur anatomicznych. Mowa tu o błędnikach, wzroku, czuciu głębokim i powierzchownym oraz ośrodkowym układzie nerwowym. Z punktu widzenia medycyny pracy posturografia jest najbardziej obiektywnym badaniem sprawdzającym sprawność układu równowagi. Dlaczego?

Umożliwia całościową ocenę wspomnianego wyżej układu oraz aparaturową weryfikację klinicznej próby Romberga. Klasyczna próba Romberga jest ważnym elementem badania neurologicznego oceniającym zdolność ciała do zachowania równowagi przy zamkniętych i otwartych oczach. Test jest nieinwazyjny i prosty do przeprowadzenia, ale, w tradycyjnej wersji, charakteryzuje się wysoką zmiennością wyników, co jest uzależnione m.in. od doświadczenia osoby, która przeprowadza badanie. Dzięki posturografii próbę Romberga można przeprowadzić z większą dokładnością.

Jakie są wskazania do wykonania posturografii?

Jeśli chodzi o medycynę pracy, to jak już zaznaczyliśmy we wstępie, posturografia zalecana jest osobom, które ubiegają się o pracę:

• która będzie wykonywana na wysokości, np. alpinista przemysłowy, pracownik rusztowania, dekarz,

• w charakterze operatora maszyn budowlanych,

• która wiąże się z ekspozycją na benzen i jego homologi,

• która wiąże się z posługiwaniem się bronią palną,

• która wiąże się ze szkoleniem i egzaminowaniem kierowców.

Przedstawiciele wymienionych wyżej profesji mogą wykonać wstępne, okresowe i kontrolne badania pracownicze w przychodni MEDAN w Jarocinie. Komplet takich badań obejmuje m.in. konsultację neurologiczną i ocenę układu równowagi.

Posturografię przeprowadza się również u pacjentów skarżących się na zaburzenia równowagi i związane z tym zawroty głowy. Ponadto omawiane badanie zlecane jest przy urazach mechanicznych głowy, uszkodzeniu błędnika, podejrzeniu choroby Ménière’a i Parkinsona oraz innych schorzeń neurologicznych.

Jak przygotować się do badania?

W zasadzie pacjent nie musi w żaden sposób przygotowywać się do badania posturograficznego. Wyjątek stanowią osoby, które przyjmują leki uspokajające oraz łagodzące zawroty głowy. Ci pacjenci powinni odstawić owe środki farmaceutyczne na co najmniej dwie doby przed planowanym badaniem. Ponadto na konsultację neurologiczną warto stawić się wypoczętym i w dobrym nastroju. Luźna, niekrępująca ruchów odzież, na pewno ułatwi przeprowadzenie testów oceniających zmysł równowagi.

Inne metody oceny układu równowagi i koordynacji wzrokowo-ruchowej

Koordynacja wzrokowo-ruchowa to zdolność, która pozwala na wykonywanie czynności, które wymagają jednoczesnego użycia wzroku oraz rąk. To złożona umiejętność poznawcza, która jest wymagana m.in. w pracy kierowcy zawodowego czy operatora maszyn przemysłowych. Koordynację wzrokowo-ruchową na potrzeby medycyny pracy bada się w poradniach psychologicznych. Tam też poddaje się pacjentów różnym testom z udziałem odpowiedniej aparatury pomiarowej, takiej jak np. aparat Piórkowskiego.