Profilaktyka ortodontyczna – zapobieganie równie ważne jak leczenie

Powiedzenie, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”, sprawdza się w zdecydowanej większości dziedzin naszego życia. Dotyczy to także kwestii związanych z szeroko pojętą ortodoncją, gdzie podejmowanie zróżnicowanych działań w ramach profilaktyki ortodontycznej, zapobiegających wadom zgryzu i wynikających z nich problemów, jest równie ważne jak samo leczenie wad zgryzu.

Profilaktyka ortodontyczna a czynniki zaburzające prawidłowy rozwój narządu żucia

Wbrew pozorom wady zgryzu to problem, który dotyka dość dużą grupę osób w różnym wieku. Warto przy tym wspomnieć, że do podstawowych czynników wpływających na nieprawidłowy rozwój uzębienia zaliczyć należy uwarunkowania genetyczne (występujące rzadziej, będące najczęściej poważnymi zaburzeniami dotyczącymi budowy kości, wymagającymi podjęcia leczenia ortodontycznego) lub tzw. wady nabyte, wynikające z różnorodnych nieprawidłowych nawyków. Dlatego też tak ważnym elementem działań lekarzy ortodontów, takich jak Jacek Zboch Gabinet ortodontyczny, jest profilaktyka ortodontyczna pozwalająca na rozpoznawanie wad wrodzonych u najmłodszych i złych nawyków u starszych dzieci oraz podejmowanie działań mających na celu edukowanie i kształtowanie zachowań wspierających prawidłowy rozwój narządu żucia, już od okresu niemowlęctwa.  
Nie powinniśmy przy tym zapominać, że do czynników zaburzających prawidłowy rozwój w obrębie jamy ustnej zaliczyć należy przede wszystkim różnego rodzaju dysfunkcje (nieprawidłowe oddychanie, przełykanie lub żucie, zła pozycja dziecka w czasie snu i karmienia, a nawet wady postawy), parafunkcje (nietypowe, szkodliwe nawyki, takie jak zbyt długotrwałe ssanie smoczka czy palca, obgryzanie paznokci, zgrzytanie zębami), wczesna utrata zębów mlecznych lub stałych, urazy zębów, a także choroby organizmu (krzywica, zapalenie ślinianek).         

Podstawowe działania profilaktyczne

Profilaktyka ortodontyczna to przede wszystkim zapobieganie chorobom w obrębie jamy ustnej oraz usuwanie czynników szkodliwych, wpływających na powstawanie wad zgryzu i wzmacnianie czynników, które korzystnie wpływają na rozwój zgryzu. Oczywiście im wcześniej zdecydujemy się na konsultacje ortodontyczne, tym mniejsza jest szansa na pogłębienie się problemów z uzębieniem. Dlatego też profilaktyka ortodontyczna powinna zostać wdrożona już od najmłodszych lat, przy czym można podzielić ją na trzy kategorie:

• wczesną, czyli zapobieganie powstaniu czynników zagrożenia – począwszy od okresu niemowlęcego (prawidłowe karmienie i układanie dziecka do snu w odpowiedniej pozycji) poprzez okres poniemowlęcy (gdzie należy zwrócić szczególną uwagę na sposób odżywiania i żucia oraz połykania pokarmu przez dzieci, a także na prawidłowy sposób oddychania i higienę jamy ustnej), aż po okres wczesnego dzieciństwa i okresu szkolnego (walka z próchnicą, wadami wymowy, a także z nieprawidłowymi nawykami, takimi jak obgryzanie paznokci, ołówków lub innych przedmiotów),
• wtórna - likwidowanie nawyków prowadzących do zagrożenia, np. zwalczanie nawyku oddychania przez usta, czy nawyku językowego,
• metafilaktyka opierająca się na usunięciu zaburzenia i niedopuszczeniu do powstania poważniejszych wad.

Profilaktyka ortodontyczna to niezwykle ważny element szeroko pojętej opieki ortodontycznej, przy czym należy pamiętać, że aby działania profilaktycznie przyniosły oczekiwany skutek niezbędne są tu regularne wizyty u specjalisty oraz konsultacje ortodontyczne, a także przestrzeganie zaleceń lekarza ortodonty oraz wprowadzanie ich w życie zarówno przez rodziców, jaki małych pacjentów.