Jak leczyć zeza u dziecka?

Zez to charakterystyczna choroba oczu, która polega na nieprawidłowym ustawieniu gałek ocznych, co skutkuje zaburzeniami widzenia. Schorzenie to powoduje poruszanie się gałki oka do środka, na zewnątrz, do góry oraz do dołu. Zez może być przy tym jednym z objawów poważnych chorób i wad rozwojowych u dziecka. Niezależnie jednak od tego nie należy go ignorować i jak najszybciej podjąć leczenie.

Jakie są rodzaje i objawy zeza?

Wyróżnia się kilka różnych podziałów zeza. Jednym z nich jest podział na zez jednostronny – gdy dotyczy jednego oka – oraz zez naprzemienny. O tym ostatnim możemy mówić, gdy zez dotyczy raz jednego, a raz drugiego oka. Innym kryterium jest kierunek odchylenia oka. Zgodnie z nim zez może być:

• zbieżny – odchylenie oka w kierunku nosa,
• rozbieżny – odchylenie oka w kierunku skroni,
• ku górze – odchylenie oka w kierunku czoła,
• ku dołowi – odchylenie w kierunku brody.

Ponadto mówić możemy o zezie ukrytym związanym z zaburzeniami równowagi mięśni ocznych, zezie jawnym towarzyszącym będącym wynikiem trwałego odchylenia osi jednego oka w stosunku do drugiego czy zezie jawnym nietowarzyszącym, który powstaje w wyniku porażenia nerwu. Jest jeszcze  tzw zez pozorny ,gdzie nie występuje prawdziwy zez a jedynie kształt twarzoczaszki i osadzenie gałek sprawia wrażenie nierównoległego ustawienia oczu.

Przyczyny zeza obejmują między innymi wady refrakcji, choroby mięśni ocznych i ich unerwienia, uszkodzenia mózgowia, a także czynniki genetyczne. Typowym i łatwo rozpoznawalnym objawem zeza jest nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych. Nie ujawnia się ono jednak w przypadku zeza ukrytego, dlatego tak ważne są okresowe badania u okulisty dziecięcego w 2, 4 i 6 roku życia. Między innymi wykrywaniem i prowadzeniem pacjentów z zezem w Warszawie zajmuje się przychodnia Arkadia Medical. Wskazaniem do takiej wizyty może być utrzymujący się powyżej pierwszego miesiąca życia zez u niemowlaka. Warto też zauważyć, że choroba może ujawnić się sama, a nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych uwidacznia się wraz z upływem czasu. Towarzyszy temu podwójne widzenie.

Nieoperacyjne metody leczenia

O skuteczności leczenia zeza, podobnie jak w przypadku wielu innych chorób, nie tylko oczu, decyduje odpowiednio wczesne postawienie diagnozy oraz podjęcie leczenia. Stosowanych nieoperacyjnych metod jest tu wiele. Szkła korekcyjne wykorzystywane są, gdy zez wynika z wady wzroku dziecka – odpowiednio dobrane mogą nie tylko zmniejszyć zeza, ale też całkowicie go wyeliminować. Jeśli natomiast przyczyną problemu jest nadmierny skurcz mięśni gałki ocznej, możliwe jest zastosowanie preparatów z toksyny botulinowej.

Wysoką skuteczność wykazują również ćwiczenia pleoptyczne przy niedowidzeniu. Ich celem jest wymuszenie na dziecku patrzenia prosto okiem zezującym. Zdrowe oko zasłaniane jest specjalną przesłonką, co prowadzi do poprawienia fiksacji w chorym. Efekty tej metody uzależnione są od współistnienia innych wad wzroku oraz wieku dziecka w momencie rozpoznania zeza. Często też łączone są z nimi ćwiczenia ortoptyczne, które służą pobudzeniu ośrodków wzrokowych w mózgu oraz wykształceniu widzenia obuocznego. Mogą one jednak zostać wprowadzone jedynie wówczas, gdy dziecko uzyska porównywalną ostrość w obu gałkach ocznych. O doborze metody decyduje lekarz okulista; jeśli wyżej wymienione nie przyniosą efektów, konieczne może być leczenie operacyjne.