Rola notariusza w transakcjach kupna/sprzedaży nieruchomości

Kupno lub sprzedaż nieruchomości to poważne zobowiązanie inwestycyjne i życiowe. Aby wszystko mogło się odbyć zgodnie z prawem, potrzebna jest pomoc notariusza, który sporządzi właściwy akt własności wraz z odpisami i przeprowadzi obie strony transakcji przez niezbędne czynności prawne potrzebne do jej finalizacji. Za co dokładnie odpowiada taki prawnik?

Notariusz jako osoba zaufania publicznego

Przede wszystkim trzeba sobie zdawać z tego, że notariusz to nie tylko prawnik, ale też osoba zaufania publicznego. Taki specjalista ma wyraźnie określone legislacyjnie obowiązki, z których listą można zapoznać się w Ustawie z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie.

Osoba ta jest uprawniona do sporządzania aktów i dokonywania innych czynności notarialnych, a więc odgrywa kluczową rolę w transakcjach kupna/sprzedaży nieruchomości. Zaufany notariusz jest gwarantem ważności oraz legalności zawieranych między podmiotami umów – tłumaczy specjalista z Kancelarii Notarialnej Katarzyny Grzybowskiej.

Trzyma on także pieczę nad wszelkimi innymi czynnościami prawnymi składanymi w jego obecności.

Czy pomoc notariusza jest niezbędna?

Wszelkiego rodzaju transakcje odnoszące się do sprzedaży lub kupna nieruchomości, wymagają wizyty obydwu stron u notariusza. Co więcej, zgodnie z polskim prawem, jeśli zbycie lub nabycie nieruchomości nie będzie potwierdzone aktem notarialnym, to wówczas sporządzona umowa będzie nieważna.

Nie ma zasady co do tego, która ze stron transakcji wybiera kancelarię notarialną. Nie ma również znaczenia jej lokalizacja. Przykładowo, nawet jeśli kupowana nieruchomość jest zlokalizowana w Gdańsku, to nic nie stoi na przeszkodzie, by załatwić sprawę notarialną w Szczecinie.

Trzeba wiedzieć o tym, że każda transakcja kupna-sprzedaży nieruchomości jest skomplikowana. W grę wchodzą bowiem uwarunkowania własnościowe, wierzytelnościowe i techniczne. Zatem opiekę nad formalnościami najlepiej powierzyć prawnikowi, który specjalizuje się w sporządzaniu aktów notarialnych.

Obowiązki notariusza w kontekście kupna/sprzedaży nieruchomości

Do zadań notariusza, jeszcze przed sporządzeniem właściwego aktu, należy precyzyjne sprawdzenie przedmiotu umowy pod kątem jej wartości, metrażu, zadłużenia oraz prawa własności. Jeśli na tym etapie pojawią się jakiekolwiek nieścisłości, konieczne będzie ich wyjaśnienie. Notariusz sprawdza ponadto, czy podane dane oraz informacje są zgodne z wolą zainteresowanych stron.

Zdarza się, że nawet przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości jest podpisywana w obecności notariusza. Choć nie jest to wymagane, to jednak daje poczucie bezpieczeństwa zarówno sprzedającemu, jak i kupującemu.

Inaczej jest przy umowie końcowej (właściwej, finalnej), przy której notariusz musi być obecny. Na podstawie dostarczonych przez strony dokumentów przygotowywany jest akt notarialny, odczytywany następnie na głos przez notariusza. Następnie dochodzi do podpisania aktu przez obie strony.

Podczas wizyty notarialnej należy także uiścić taksę notarialną, której wysokość powinna być jawna i znana obydwu stronom przed skorzystaniem z usługi danej kancelarii.