Odkrywanie tajemnic węgla z Muzeum Dawna Kopalnia Nowa Ruda

Węgiel to pierwiastek, powszechnie występujący we wszechświecie. Na naszej planecie stanowi bardzo ważny element wszystkich organizmów żywych. Znany jest głównie pod postacią diamentów, grafitu oraz czarnych brył, które wydobywano z ziemi już od czasów starożytnych. Jego niezwykłe właściwości sprawiają, że znalazł szerokie zastosowanie w gospodarce i znacząco przyczynił się do zrewolucjonizowania przemysłu. Historię tego zadziwiającego materiału można poznawać w Muzeum Dawna Kopalnia Nowa Ruda znajdującym się w Kotlinie Kłodzkiej.

Jak powstaje węgiel?

Złoża węglowe w Europie, Ameryce Północnej, Australii czy Syberii oraz wschodniej Azji powstały w karbonie, czyli ponad 300 milionów lat temu. Wykształciły się z materiału roślinnego osadzającego się na dnie bagien i moczarów, gdzie ulegały przetworzeniu do postaci torfu. Proces powstawania węgla jest bardzo złożony pod względem chemicznym, długotrwały oraz uzależniony od wielu czynników. Do najważniejszych należą warunki geologiczne, które muszą umożliwiać m.in. powstawanie torfowisk oraz odpowiedni przebieg uwęglania materiału torfowego. Z racji, iż ma na niego wpływ wiele aspektów środowiskowych, ich odpowiedni dopływ również stanowi bardzo istotny element powstawania finalnego surowca. Ogromne znaczenie mają także warunki geotermiczne tj. ciśnienie oraz temperatura wpływające na zmiany strukturalne, a także chemiczne. Dochodzi do nich zarówno w procesie diagenezy, kiedy to powstaje węgiel brunatny, jak i podczas trzeciego stadium uwęglania zwanego metamorfizmem, gdy przetwarzany jest on do formy węgla kamiennego.

Dzieje węgla przed rewolucją przemysłową

Surowiec ten znany jest ludzkości jeszcze od czasów ludów pierwotnych. Wcześnie odkryto jego właściwości grzewcze, w związku z czym w Chinach wykorzystywano go do ogrzewania jeszcze w czasach przed naszą erą. Podobnie sytuacja wyglądała w Indiach, gdzie również znajdował takie zastosowanie. Historia europejskiego korzystania z tego pierwiastka rozpoczęła się w starożytności. Powszechnie używano go w rzymskich świątyniach do podtrzymywania ognia, ponieważ palił się dłużej niż drewno. Greckie źródła natomiast podają nazwy miejsc, gdzie znajdowały się ówcześnie znane złoża węgla, wskazując jako lokalizację m.in. Ligurię. Również na Wyspach Brytyjskich udokumentowane zostało wydobycie tego materiału już w dobie antyku, a w XII wieku stanowił tam przedmiot sporów przedstawicieli różnych warstw społecznych. Mimo niewątpliwych zalet, do końca średniowiecza częściej w celach opałowych wykorzystywano drewno, ze względu na jego powszechność. Węgiel powrócił jednak w wieku pary, kiedy to zapotrzebowanie energetyczne ludzkości znacząco wzrosło. Pełną historię tego, nierozerwalnie związanego ze światowym przemysłem surowca, poznać można, odwiedzając Muzeum Kopalina Nowa Ruda. Bogata oferta czekająca na zwiedzających sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie, niezależnie od wieku.

Węgiel, zwany na ziemiach polskich czarnym złotem, to nie tylko surowiec grzewczy. Stanowi on niewątpliwy element kultury i tradycji Śląska oraz Polski. Warto poznać historię tego niesamowitego materiału także ze względu na jego wpływ na gospodarkę tak rodzimą, jak i światową.