Jak uchronić się przed długami spadkowymi?

Śmierć członka rodziny to bolesny cios dla najbliższych krewnych. Bywa, że ta ciężka sytuacja zostaje dodatkowo utrudniona kiedy okazuje się, że zmarły miał długi i wierzyciel domaga się ich spłaty od spadkobiorców. Jak możemy się uchronić się przed tego typu zobowiązaniem? Rozwiązaniem jest przejęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności.

Spłata długu zmarłego

Aby móc domagać się spłaty długu, wierzyciel musi posiadać tytuł przeciwko spadkodawcy. Jeśli otrzymał ten tytuł jeszcze za życia dłużnika, może wnieść o nadanie temu tytułowi klauzulę wykonalności przeciw spadkobiercom i wszcząć postępowanie egzekucyjne. Jeśli wierzyciel tego tytułu nie posiada, musi wystąpić na drogę sądową przeciwko spadkobiercom dłużnika – w takiej sytuacji spadkobiercy mogą wnosić o zawieszenie postępowania do momentu złożenia oświadczenia o przejęcie spadku albo do chwili upływu terminu do złożenia tego oświadczenia.  

Przejęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności

Jeśli spadkobierca chce uniknąć odpowiedzialności za długi spadkowe, powinien przed przejęciem spadku złożyć oświadczenie o przejęciu spadku z ograniczeniem odpowiedzialności. W takiej sytuacji może zdecydować się na przejęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza bądź też odrzucić spadek w całości. Jeśli spadkobierca decyduje się na pierwszą opcję, konieczne jest sporządzenie inwentarza, czyli wyceny wszystkich dóbr wchodzących w skład spadku, które można następnie sprzedać, a uzyskane pieniądze wykorzystać do spłaty długu. Postanowienie o przeprowadzenie takiego spisu wydaje sąd. W takiej sytuacji spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi tylko do wysokości wartości czynnej spadku – jeśli dług przekracza tę wartość, spadkobierca zostaje zwolniony z obowiązku spłaty różnicy z własnego majątku. Istnieją oczywiście pewne warunki. Przede wszystkim ograniczenie to nie dotyczy spadkobiercy, który umyślnie nie podał do inwentarza przedmiotów należących do długu lub podał do inwentarza nieistniejące długi. Jeśli spadkobierca spłacił tylko niektóre długi, nie wiedząc o innych, ponosi odpowiedzialność za niespłacone długi tylko do wysokości różnicy między wartością inwentarza a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie spłaconych długów. Jeśli spadkobierca wiedział o innych długach spadkowych, jego odpowiedzialność wykracza ponad wartość inwentarza, jednak tylko do wysokości w jakie byłby obowiązany spłacać długi, gdyby spłacał wszystkie długi spadkowe tak jak powinien.

Oświadczenie o przejęciu spadku na tych warunkach lub jego całkowitym odrzuceniu spadkobierca powinien złożyć w nieprzekraczalnym terminie do sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania. Warto zauważyć, że dzień, w którym spadkobierca dowiedział się o tym, że przysługuje mu spadek nie zawsze jest tożsamy z dniem śmierci spadkodawcy. Istnieją bowiem sytuacje, kiedy np. spadkobierca ustawowy nie jest świadom relacji łączących go ze spadkodawcą, upoważniających go do dziedziczenia w pierwszej kolejności. W innych sytuacjach pierwszy w kolejności spadkobierca może zrzec się spadku, prawo do dziedziczenia przechodzi wtedy na kolejnego spadkobiercę. W takich chwilach termin do złożenia oświadczenia wynosi sześć miesięcy od dowiedzenia się o tytule do spadku, a nie od śmierci spadkodawcy.

Fachową pomoc w rozwiązywaniu problemów z długami spadkowymi znajdziemy w kancelariach adwokackich, specjalizujących się w tego typu sprawach, takich jak kancelaria adwokata Adriana Miki.