O czym należy pamiętać przy wykopach pod fundamenty?

Fundamenty są podstawą każdego budynku. Można bez zawahania się powiedzieć, że to najważniejszy moment podczas realizacji inwestycji, on bowiem determinuje stabilność konstrukcji całego domu, a często też później warunki panujące wewnątrz. Wykop pod fundamenty musi być przy tym nie tylko prawidłowo wykonany, ale też należycie zabezpieczony przed działaniem wilgoci i innych czynników. Poniżej radzimy, na co należy zwrócić uwagę.

Problemy z nośnością gruntu i poziomem wody

Fundamenty znajdują się w ziemi, dlatego na możliwość ich kopania wpływ mają warunki gruntowe oraz obecność wód gruntowych. Te kwestie mogą sprawić też najwięcej problemów, dlatego warto przed rozpoczęciem prac zlecić wykonanie badań geotechnicznych. Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości, a podczas przeprowadzania wykopów okazuje się, że podłoże nie spełnia wymogów, stajemy przed koniecznością znalezienia odpowiedniego wyjścia z sytuacji. Jedną z opcji jest wymiana gruntu, która sprawdzi się w sytuacji, gdy warstwa mało nośna jest nieduża i nie sięga dalej niż 2 metry w głąb, a pod nią znajduje się nośne podłoże. Znacznie prostszym sposobem jest jednak posadowienie na fundamentach pośrednich. W tym przypadku przebijamy się przez nienośne warstwy i opieramy fundamenty na podłożu o odpowiednich parametrach, znajdującym się niżej. Pamiętajmy, że tu konieczny będzie projekt wykonany przez konstruktora.

Woda gruntowa nie ma stałego poziomu, a ten może obniżać się i podnosić w ciągu lat. Zlokalizowana zbyt blisko budynku może stanowić zagrożenie dla fundamentów, powodować ich zawilgocenie, a w efekcie także działać niszcząco na całą konstrukcję. Dlatego w sytuacji, gdy podczas robót ziemnych na dnie wykopu pojawia się woda, należy zmniejszyć głębokość wykopu o około 10-20 centymetrów. Sprawa komplikuje się jednak, gdy to nie wystarczy, ponieważ woda znajduje się jeszcze wyżej – wówczas należy uwzględnić to w projekcie. Dalsze kopanie wiąże się także z koniecznością obniżenia poziomu zwierciadła wody gruntowej, co pociąga za sobą znaczne koszty. Skutkiem spłycenia wykopu jest wzniesienie budynku ponad teren, czego nie trzeba zgłaszać, jeśli podniesienie poziomu kalenicy nie przekroczyło 30 centymetrów.

Prawidłowa wielkość i głębokość wykopu

Istotne jest, aby posadowienie budynku miało miejsce na rodzimym i nietkniętym gruncie. Podłoże luźne, świeżo usypane czy rozpulchnione łyżką koparki dyskwalifikuje je, dlatego mechaniczne wybieranie ziemi powinno zakończyć się 10 centymetrów powyżej planowanego poziomu dna wykopu, a pozostałą warstwę należy wybrać ręcznie przy użyciu łopaty. Użycie maszyn budowlanych przy pracach ziemnych, jak podkreśla firma CAT Mazury, znacznie przyspiesza kopanie fundamentów. Dobór odpowiednich narzędzi pozwala też uzyskać wysoką precyzję działań, co w tym przypadku ma duże znaczenie.

Głębokość oraz szerokość wykopów zależą od planowanej głębokości posadowienia budynku. W praktyce spotkać można sytuacje, w których dno sięga dolnej lub górnej krawędzi przyszłych ław. Zazwyczaj wykop jest szerszy do górnej powierzchni ław fundamentowych, a głębiej umieszcza się jedynie rowy pod ławy. Innym rozwiązaniem są fundamenty bez deskowania, które stanowią monolityczne konstrukcje betonowe. Wypełnia się nimi wąski i idealnie równy wykop zabezpieczony folią. Zadbać należy również o to, by jego ścianki się nie osuwały.