Klasyfikacje betonu – od betonu towarowego po prefabrykowany

Producenci betonu – betoniarnie – tworzą swoje produkty w ściśle kontrolowanych procesach produkcyjnych. Wyznaczają one precyzyjnie rodzaj i klasę betonu, nawet jeśli wyrób posiada unikalne receptury oraz dodatkowe uszlachetniacze podnoszące jego własności użytkowe. Przy segregowaniu mieszanek betonowych do odpowiednich klas przede wszystkim uwzględnia się zaś parametr wytrzymałości na ściskanie. Im mniej wody i więcej spoiwa, tym beton jest mocniejszy. Trafia wtedy do wyższej klasy gatunkowej. Ta wymagana jest między innymi dla produkowanych dzisiaj masowo prefabrykatów betonowych: murów oporowych, płyt drogowych, płyt IOMBO czy stropów TERIVA.

Od betonu lekkiego, przez beton zwykły, po beton ciężki

Najprostszy podział betonów segreguje je ze względu na ciężar objętościowy. Taka klasyfikacja wyróżnia beton ciężki, beton zwykły oraz beton lekki. Pierwszy z betonów ma ciężar objętościowy powyżej 2600 km/m3. Tworzy się go bowiem ze specjalnych kruszyw manganowych czy też stalowych. Dzięki temu beton m.in. posiada specjalną osłonę biologiczną, osłabiającą promieniowanie jonizujące. Jego wytrzymałość jest bardzo wysoka, a to pozwala stosować go do zadań specjalnych – budowy obiektów wielkopowierzchniowych i kubaturowych.

Drugi typ betonu – zwykły – cechuje się ciężarem objętościowym od 2000 do 2200 kg/m3. Niekiedy stosuje się przedział 2200-2600 kg/m3. Produkuje się go zaś z mieszanek naturalnych i łamanych m.in. z piasku z kamieniem bazaltowych oraz żwirem. Zastosowanie tego betonu jest bardzo szerokie. Świetnie sprawdza się na przykład do produkcji ścian osłonowych, prefabrykatów żelbetonowych czy pustaków stropowych. Co zaś z betonem lekkim? Ten rodzaj posiada ciężar objętościowy od 800 do 2000 kg/m3 i pozwala na przygotowanie z niego drobnowymiarowych elementów budowlanych, od bloczków począwszy, na nadprożach wysokiej klasy kończąc. Architekci planują z jego użyciem również warstwy betonowe wyrównawcze oraz podkładowe.

Klasy wytrzymałości na ściskanie

Kolejny podział betonów związany jest ściśle z ważnym ich parametrem użytkowym, czyli wytrzymałością na ściskanie. Producenci mają obowiązek oznaczać swoje produkty w następujący sposób: symbole od C8/10 do C100/115 dla betonu ciężkiego i zwykłego; oznaczenia od LC8/9 do LC80/88 dla betonu lekkiego. Betony posiadające zaś klasę wyższą od C50 zalicza się do tych wysokowartościowych (BWW). W przypadku tych mieszanek wytrzymałość na ściskanie przekracza 60 MPa. Pozwala to stosować je do budowy skomplikowanych struktur oraz wielkopowierzchniowych obiektów. Nie oznacza to jednak tego, że inne klasy betonów są gorsze. Dostępność wielu ich gatunków gwarantuje praktycznie nieograniczone możliwości projektowe oraz cięcia budżetu tam, gdzie jest to możliwe bez utraty ogólnej jakości czy bezpieczeństwa.

Podkreślić również warto, iż w budownictwie najczęściej stosowanymi betonami wcale nie są te z grupy BWW. Największy pobyt jest na beton towarowy C30/37 (dawniej B37, B35 i B40). To między innymi z niego – wraz ze zbrojeniem – tworzy się wysokiej klasy prefabrykaty betonowe, które posiada w swojej ofercie m.in. firma KON-STEL. Mowa o prefabrykatach drobnowymiarowych, średniowymiarowych i wielkowymiarowych:

• mury oporowe,
• płyty drogowe,
• płyty IOMBO,
• stropy TERIVA,
• stropy FILIGRAN,
• nadproża działowe,
• pustaki ALFFA,
• nadproża L19,
• bloczki fundamentowe.

Beton w prefabrykacji

Jednym z ważniejszych dzisiaj zastosowań betonów jest przemysł prefabrykacyjny. Szeroko wyspecjalizowane firmy takie jak wspomniane przedsiębiorstwo KON-STEL, produkują w warunkach zakładowych gotowe do późniejszego montażu prefabrykaty betonowe. Ułatwiają one procesy budowlane, które stają się szybsze oraz wyższe w swojej jakości. To między innymi uzyskuje się dzięki stosowaniu przy produkcji ujednoliconego systemu wytwarzania oraz wysokiej klasy materiałów w tym oczywiście betonów.

Betony, które są stosowane w prefabrykacji, można zaliczyć zarówno do betonu towarowego, jak i zwykłego czy też lekkiego. Na użytek branży związanej z tworzeniem prefabrykatów przygotowane zostały jednak ulepszone rodzaje mieszanek betonowych, wśród których najchętniej stosuje się:

• beton samozagęzszczalny,
• beton o konsystencji plastycznej ciekłej,
• beton architektoniczny,
• beton ze zbrojeniem rozproszonym,
• beton GRC,
• beton o konsystencji wilgotnej.

Prócz tego materiały te posiadają w swoim składzie m.in. domieszki przyśpieszające twardnienie, a sam beton jest dodatkowo przerabiany w różnych procesach obróbki cieplnej: naparzanie niskoprężne czy nagrzewanie.

Inne podziały betonu

Klasyfikacji betonu jest wiele. Prócz wyróżnienia jego ciężaru objętościowego oraz wytrzymałości na ściskanie można dzielić ten wyrób ze względu na klasę ekspozycji (np. beton do zastosowań tam, gdzie występuje ryzyko korozji spowodowanej chlorkami wody morskiej czy też gdzie występuje ryzyko agresji chemicznej). Popularny podział betonu segreguje go również ze względu na skład chemiczny, który może wskazywać na unikalne parametry użytkowe np. szybszy czas wiązania, lepszą urabialność czy polepszoną płynność. Przykładami wyrobów klasyfikowanych w ten sposób, są:

• betony jastrychowe,
• betony polimerowe,
• żużlobetony,
• asfaltobetony,
• betony komórkowe,
• betony autoklawizowane.