Kurs euro do złotego – kiedy eksport jest opłacalny?

Gospodarka Polski w dużym stopniu zależna jest od eksportu towarów i usług do krajów Europy Zachodniej, a szczególnie do Niemiec. Obroty handlowe będą się jednak różnić w zależności od wahań kursu wymiany walut, co jednocześnie odbija się na wysokości osiąganego przez nasz kraj PKB. Atrakcyjność polskich towarów odzwierciedla więc stosunek złotego do kursu określonych walut, przede wszystkim zaś kursu euro. Dziś zastanawiamy się, kiedy eksport jest opłacalny?

Eksport to konkurencyjność cenowa

Eksport jest sprzedażą towarów, półproduktów, usług lub technologii poza granice kraju ich wytworzenia. Może przybrać skalę mikro i dotyczyć dostarczania towarów przez konkretne przedsiębiorstwo do swojego zagranicznego kontrahenta, ale może też mieć skalę makro – dotyczy wówczas wszystkich podmiotów działających w handlu międzynarodowym. Jest więc czynnikiem makroekonomicznym mającym wpływ na bilans płatniczy, a zatem i na walutę danego kraju. Podstawą eksportu jest opłacalność sprzedaży zagranicznej danego produktu: jeżeli cena zań jest dla odbiorcy zagranicznego konkurencyjna, to zamiast wybrać produkt rodzimego pochodzenia, zdecyduje się on na towar zagraniczny.

Konkurencyjność cenowa to jednak nie tylko końcowa cena danego produktu, półproduktu czy usługi, to również wszystkie koszty towarzyszące ich wytworzeniu. Żeby eksport był opłacalny, to koszty związane z produkcją również muszą być niższe. Dotyczy to szerokiej gamy czynników m.in. cen surowców, składowania i magazynowania, transportu i opłat drogowych, robocizny, cen energii zużytej do wytworzenia, opłat administracyjnych, powinności podatkowych, stóp procentowych kredytów etc. Jeżeli w tych zakresach warunki w kraju wytworzenia będą atrakcyjniejsze niż w docelowym kraju sprzedaży produktu, to wówczas eksport jest opłacalny. A na wszystko nakłada się jeszcze koniunktura i popyt na dane towary zagranicą, bo można przecież wyprodukować je tanio, musi być jednak dla nich rynek i grupa odbiorców.

Kurs waluty a handel międzynarodowy

Najważniejszym elementem udanego eksportu i w ogóle dodatniego saldo w handlu międzynarodowym jest atrakcyjny kurs danej waluty do złotego. Jako, że największymi odbiorcami polskich produktów są kraje Unii Europejskiej na czele z Niemcami (około 30% całego eksportu trafia z Polski do tego kraju), to polscy eksporterzy pilnie śledzą kurs euro. Zasada jest w tym wypadku prosta: jeżeli kurs euro wobec złotego jest wysoki (deprecjacja złotego), to opłacalność eksportu również rośnie. Natomiast jeśli różnica w wartości obu walut zmniejsza się – eksport przestaje się opłacać. Trzeba jednak pamiętać, że nie chodzi tu o oficjalny kurs euro, czyli ten wyznaczony przez NBP i oferowany przez banki osobie fizycznej przy kupnie waluty, ale o realny kurs euro. Jak go rozumieć? Jest to kurs urealniony o stopy inflacji, a jego wyznacznikiem jest liczba typowych koszyków zakupowych w danym kraju, których równowartość odpowiada analogicznemu koszykowi zakupowemu w kraju, którego walutą jest euro. Możemy więc powiedzieć, że jeśli koszty życia w Polsce są niskie lub spadają, to dobrze rokuje to dla gospodarki i eksporterów. Mechanizm ten wykorzystują państwowe instytucje finansowe do tymczasowej dewaluacji waluty, co prowadzi do krótkookresowego pobudzenia eksportu.