Podpowiadamy jak poradzić sobie z naruszeniem dóbr osobistych

W polskim prawie istnieje instytucja dóbr osobistych, według której prawa te mają charakter niemajątkowy, a co za tym idzie nie zaliczamy do nich na przykład samochodu lub mieszkania, czyli praw majątkowych. Dobra osobiste należą do podstawowych praw osób fizycznych oraz prawnych. Dlatego też zawsze wtedy, gdy czujemy, że naruszono naszą godność i dobre imię, w wyniku kłamstw, oszczerstw lub plotek, mamy możliwość chronić dobra osobiste w świetle obowiązujących przepisów.

Czym są dobra osobiste

Dobra osobiste stanowią atrybut każdej osoby fizycznej, nierozerwalnie związany z człowiekiem, bez względu na stan jego zdrowia czy psychiki. Są one niezbywalne i niedziedziczne, a co za tym idzie prawa do dóbr osobistych gasną ze śmiercią osoby, która była do nich uprawniona. Ochrona dóbr osobistych dotyczy także osób prawnych. Warto jednak wspomnieć, że w przepisach brak jest konkretnej ich definicji, zaś kodeks cywilny zawiera jedynie przykładowy zestaw rodzajów dóbr osobistych, których naruszenie może uzasadniać właściwe powództwo, a ich katalog jest nieustannie poszerzany. Odpowiednie zapisy w tej kwestii zawiera art. 23 Kodeksu Cywilnego, który mówi, że: „Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.” Należy przy tym pamiętać, że charakter osobistych praw podmiotowych wyznaczony jest wyraźnie przez ogólną naturę dóbr osobistych, gdyż mogą się one różnić w zależności od tego czy mamy do czynienia z osobą prawną czy fizyczną. Aby jednak mówić o naruszeniu dóbr osobistych, musi to być działanie bezprawne. Przykładowo nie będzie bezprawne osadzenie w zakładzie karnym osoby skazanej prawomocnym wyrokiem karnym. Takie kroki są zgodne z prawem, a zatem nie mówimy tu
o naruszeniu dobra osobistego skazanego w postaci wolności.

Naruszenie dóbr osobistych – środki ochronne

Najczęściej nasze możliwości w przypadku naruszenia dóbr osobistych ograniczają się do tzw. czynność reakcyjnych, czyli powzięcia stosownych kroków już po fakcie. Warto wtedy skontaktować się z doświadczonym prawnikiem, na przykład Lidawska-Włodzimierska Kamilla, adwokat. Kancelaria adwokacka, od którego dowiemy się jakie działania możemy podjąć. Niemniej jednak w art. 24 Kodeksu Cywilnego, widnieje zapis informujący, że osoba, której dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. Daje to podstawy do zapobiegania, a nie tylko naprawiania powstałej szkody. W razie, gdy doszło już do naruszenia dóbr osobistych możemy:

• żądać zaniechania naruszania dóbr osobistych,
• żądać usunięcia skutków naruszenia,
• żądać zapłaty zadośćuczynienia  - dotyczy to rekompensaty krzywdy (cierpień psychicznych), doznanych na skutek naruszenia dóbr osobistych,
• żądać zapłaty odszkodowania – w przypadku gdy naruszenie dóbr osobistych przyniosło konkretną i wymierną szkodę majątkową.

Warto pamiętać, że nie ma przeszkód aby skorzystać z kilku bądź nawet wszystkich powyższych środków

Ochrona dóbr osobistych we współczesnym świecie, w którym media oraz internet są tak popularne i rozpowszechnione, bywa niezwykle skomplikowana. Na szczęście wraz ze zmianą sposobów naruszania dóbr osobistych, pojawiają się także coraz to nowsze instrumenty prawne, przy wykorzystaniu których dobry prawnik może zapobiec działaniom tego typu oraz usunąć skutki naruszeń, które zostały już popełnione.