Rodzaje i kolory szat liturgicznych

Każda osoba, choć raz w życiu będąc w kościele zastanawiała się nad tym, dlaczego kapłan oraz ministranci bywają różnie ubrani podczas mszy. Kolor szat oraz ich rodzaj zależy od pełnionej funkcji, stopnia święceń ale przede wszystkim od okresu liturgicznego, który aktualnie obowiązuje. Stroje kapłańskie mają określone nazwy, przeznaczenie, jak i znaczenie. Poznaj rodzaje oraz kolory szat liturgicznych, jakie wyróżniamy.

Szaty liturgiczne oraz ich znaczenie

Obecnie uważa się, że różne rodzaje szat liturgicznych mają swoją genezę w strojach starożytnych Rzymian oraz Greków. Dziś, kapłani przywdziewają rozmaite szaty, a szczególnej uwadze podlega ich ubiór podczas eucharystii. Zastosowanie różnych rodzajów oraz kolorów szat w kościele rzymskokatolickim jest określone w Ogólnym wprowadzeniu do Mszału Rzymskiego. Do najważniejszych elementów stroju kapłana możemy zaliczyć:

• kapa - jest to rodzaj długiej peleryny,
• alba - długa i biała szata,
• komża - rodzaj skróconej alby,
• stuła - wstęga, zakładana na ornat,
• dalmatyka - szata diakona,
• ornat - wierzchnia szaty, zakładana podczas odprawiania mszy św.

Stosowane są także paski, birety, humerały oraz inne, mniejsze elementy stroju. Osobną kategorię stanowią także szaty biskupie i insygnie. Na rynku możemy znaleźć wiele firm, takich jak np. Paramentum s.c. Dewocjonalia, która w swojej ofercie posiada m.in. szaty liturgiczne.

Kolory liturgiczne

Chodząc do kościoła, łatwo można zauważyć że księża przywdziewają ornaty w różnych kolorach. Mało kto jednak wie, że szaty liturgiczne oraz ich barwy mają związek z okresem liturgicznym, który aktualnie obowiązuje. Wyróżniamy:

• ornat zielony - najpowszechniejszy, używany jest w niedziele i dni powszednie okresu zwykłego, symbolizuje przede wszystkim nadzieję i odrodzenie,
• ornat biały - występuje w okresie Bożego Narodzenia, Świąt Maryjnych oraz Wielkanocy, symbolizuje radość, czystość, nastrój świąteczny, stosowany czasem podczas mszy pogrzebowych dzieci,
• ornat złoty - zastępuje inne kolory, najczęściej biały; stosuje się go podczas szczególnych uroczystości, jak Niedziela Zmartwychwstania czy też Boże Narodzenie,
• ornat różowy - ornat ten symbolizuje radość w okresie oczekiwania, stosuje się wyłącznie w trzecią Niedzielę Adwentu oraz czwartą niedzielę Wielkiego Postu,
• ornat fioletowy - symbol oczekiwania, zakładany jest podczas Adwentu oraz w Wielkim Poście, symbolizuje również żałobę bądź pokutę, dlatego też pojawia się w liturgii za zmarłych,
• ornat czerwony - jest to symbol walki, męczeństwa i krwi; kapłan przydziewa go w Niedzielę Męki Pańskiej, czyli w Niedzielę palmową, ale też w Wielki Piątek, w niedzielę Zesłania Ducha Świętego oraz podczas innych uroczystości związanych z Duchem Świętym.