Klasy odporności sejfów. Charakterystyka

Sejfy są jednymi z najpopularniejszych pasywnych systemów bezpieczeństwa. Ze względu na swoją budowę mogą charakteryzować się różną odpornością na próby włamania, ale są także w stanie zabezpieczyć przechowywane przedmioty przed wysoką temperaturą oraz ogniem i dymem. Wybierając sejf określonej klasy, użytkownik zyskuje gwarancję odpowiedniej ochrony, zarówno jeśli chodzi o zastosowania prywatne, jak i biznesowe.

 

Zastosowania sejfów i ich klasy odporności na włamanie

 

Przechowywanie cennych przedmiotów w sejfie jest najlepszym zabezpieczeniem przed ich kradzieżą w razie włamania, ale także chroni przed ich przypadkowym zniszczeniem lub zagubieniem. Sejf może być znakomitą ochroną wartościowych rzeczy na wypadek pożaru. Sejfy są produkowane w różnych wielkościach od niewielkich sejfów przeznaczonych do montażu w ścianie, przez popularne sejfy gabinetowe, które można obudować np. atrakcyjnie wyglądającą szafką, aż po duże sejfy wielkości szaf pancernych przeznaczone do przechowywania broni długiej. Tak duża różnorodność dostępnych wielkości oraz modeli sprawia, że łatwo znaleźć urządzenie dopasowane zarówno do rodzaju rzeczy, które mają być chronione, jak i odporności na włamanie. Sejfy mogą być atestowane w jednej z kilkunastu klas, które różnią się od siebie pod względem poziomu zastosowanych zabezpieczeń – wyjaśnia ekspert z firmy SZB Systemy Zabezpieczeń Bankowych, która specjalizuje się w technikach zabezpieczeń.

 

Odporność na włamanie jest uzależniona od konstrukcji sejfu – grubości jego ścian i drzwiczek, a także zastosowanych zawiasów. Znaczenie ma również rodzaj i ilość zamków. W najprostszych urządzeniach montuje się zwykle zamki pojedyncze, w bardziej zaawansowanych modelach można znaleźć dwa, a niekiedy nawet trzy. Dla wygody użytkowników sejfy mogą być wyposażone zarówno w tradycyjne zamki kluczowe, jak i mechaniczne zamki szyfrowe. Coraz częściej montowane są zamki elektroniczne, które dla otwarcia wymagają wpisania na klawiaturze odpowiedniego kodu. Jeszcze wygodniejsze w codziennym użytkowaniu są zamki biometryczne otwierane np. za pomocą odcisku palca.

 

Sejfy mogą być produkowane tak, by spełniały wymogi jednej z obowiązujących norm. W przypadku konstrukcji przeznaczonych do przechowywania mniejszych kwot, broni palnej i amunicji producenci wykonują sejfy według wymagań normy PN-EN 14450 „Pomieszczenia i urządzenia do przechowywania wartości”. Przewiduje ona dwa poziomy ochrony – niższy oznaczany jako klasa S1 oraz wyższy – klasa S2. W tych kategoriach najczęściej oferowane są sejfy mniejszych rozmiarów, poza tymi, które mają służyć jako bezpieczne miejsce do przechowywania myśliwskiej lub sportowej broni długiej.

 

W przypadku sejfów o większych gabarytach przeznaczonych głównie dla firm i instytucji finansowych producenci wybierają normę PN-EN 1143-1 oraz PN-EN 1143-2 „Pomieszczenia i urządzenia do przechowywania wartości”. Jest to spowodowane tym, że urządzenia certyfikowane według niej można wykorzystywać do przechowywania środków pieniężnych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne. Do jego stosowania są zobowiązane wszystkie podmioty, które obracają większymi kwotami, w tym placówki handlowe, banki czy duże hurtownie.

 

Według norm PN-EN 1143-1 oraz PN-EN 1143-2 sejfy są podzielone na klasy, poczynając od 0. Każda kolejna klasa oznacza zarówno lepszy poziom zabezpieczeń, jak i większą ilość gotówki, którą zgodnie z prawem można w nich przechowywać. Ilość pieniędzy, jaka może być trzymana w sejfie danej klasy, zależy od wartości tzw. jednostki rozliczeniowej. Jest ona obliczana na podstawie przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni kwartał bieżącego roku ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i wynosi jego 120-krotność.

 

Sejfy zaliczane do klasy 0 pozwalają na przechowywanie 0,5 jednostki obliczeniowej, co w 2020 roku wynosi w przybliżeniu 300 tysięcy złotych. Sejfy klasy I dają możliwość przechowania 1 jednostki obliczeniowej, czyli równowartości około 600 tysięcy złotych. W sejfach klasy IV będzie to już 5 jednostek obliczeniowych, a przy klasie VIII aż 20, co odpowiada około 12 milionom złotych.

 

Klasy odporności pożarowej sejfów

 

Sejfy charakteryzują się nie tylko możliwością ochrony przed włamaniem, ale również stanowią dobre zabezpieczenie przed ogniem. Sejfy i kasy pancerne certyfikowane na podstawie norm wyznaczających odporność ogniową umożliwiają zabezpieczenie na wypadek pożaru zarówno pieniędzy, jak i ważnych dokumentów czy papierów wartościowych. Można w nich przechowywać bezpiecznie również nośniki danych. Odporność na ogień w przypadku sejfów oznacza także zabezpieczenie przed skutkami prowadzonej akcji gaśniczej. Za sprawą zamontowanych w sejfach uszczelnień do ich wnętrza nie przedostanie się pochodząca z tryskaczy automatycznego systemu przeciwpożarowego woda ani środki gaśnicze używane przez straż pożarną.

 

Ochrona przed skutkami pożaru może być certyfikowana w oparciu o dwie normy PN-EN 15659 „Pomieszczenia i urządzenia do przechowywania wartości. Klasyfikacja i metody badań odporności ogniowej. Lekkie urządzenia odporne na działanie ognia” oraz PN-EN 1047-1 „Pomieszczenia i urządzenia do przechowywania wartości. Klasyfikacja i metody badań odporności ogniowej”. W przypadku normy PN-EN 15659 istnieją dwa poziomy ochrony LFS 30 P, który oznacza zapewnienie wewnątrz temperatury poniżej wartości powodującej uszkodzenie papieru przez 30 minut oraz 60 minut przy LFS 60 P.

 

Certyfikacja według normy PN-EN 1047-1 jest bardziej złożona, a poziom zabezpieczenia przed ogniem wyższy. Zapewniane poziomy ochrony obejmują wytrzymałość 60-minutową oraz 120-minutową i są podawane zarówno dla papieru (S-60 P i S-120 P), jak i nośników danych (S-60 D i S-120 D). Urządzenia objęte normą przechodzą zarówno test termiczny przy temperaturze przekraczającej 1000°C, jak i test udarowy. Gwarantują one ochronę przed środkami gaśniczymi oraz dymem. Co ważne, klasy bezpieczeństwa przeciwpożarowego sejfu są niezależne od klas odporności na włamanie, co oznacza, że w ofertach producentów można znaleźć różne kombinacje tych parametrów.