Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe – na czym to polega?
Usługi specjalistyczne
Każdy człowiek wraz z uzyskaniem pełnoletności otrzymuje pełną zdolność do czynności prawnych. Zdarza się jednak, że w wyniku choroby potrzebuje on pomocy w prawnym zabezpieczeniu majątku. Wówczas stosuje się tzw. ubezwłasnowolnienie – częściowe lub całkowite. Zawsze ma to na względzie dobro osoby chorej. Sprawdźmy, na czym polega ubezwłasnowolnienie.
Czym jest ubezwłasnowolnienie?
Ubezwłasnowolnienie jest instytucją prawną, która służy regulowaniu sytuacji osoby niebędącej w stanie kierować własnym postępowaniem. Przyczyną tego może być choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy czy zaburzenia, takie jak narkomania. Wraz z nim ustanawia się również opiekę lub kuratelę nad osobą ubezwłasnowolnioną. W wyniku tego człowiek całkowicie ubezwłasnowolniony nie może samodzielnie zawrzeć żadnej umowy, natomiast jego prawa majątkowe są reprezentowane przez ustanowionego opiekuna prawnego. Ten nie zarządza jednak dowolnie majątkiem osoby ubezwłasnowolnionej – w przypadku rzeczy o dużej wartości (np. samochodu czy nieruchomości) konieczne jest uzyskanie zgody sądu opiekuńczego.
Trzeba natomiast powiedzieć o tym, że ubezwłasnowolnienie może być całkowite lub częściowe. W pierwszym przypadku, jak zostało wspomniane, ubezwłasnowolniona osoba całkowicie traci zdolność do czynności prawnych – nie może na przykład zawrzeć małżeństwa. Ponadto nie ma czynnego prawa wyborczego i nie powinna wykonywać niektórych zawodów. Ubezwłasnowolnienie częściowe obejmuje natomiast konkretny zakres spraw, w których ubezwłasnowolniony potrzebuje pomocy. Może on zatem zawierać drobne umowy związane z życiem codziennym i rozporządzać swoim zarobkiem – chyba że sąd opiekuńczy postanowi inaczej. Nie może jednak przykładowo samodzielnie zaciągać zadłużeń.
Jak złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?
Wniosek o ubezwłasnowolnienie może złożyć sama osoba chora, jej małżonek, jej krewni w linii prostej i rodzeństwo oraz jej przedstawiciel ustawowy. Planując taki krok, warto początkowo zasięgnąć porady adwokata – na przykład z Kancelarii adwokackiej Jacka Helińskiego. Złożenie wniosku w złej wierze lub lekkomyślnie podlega natomiast karze grzywny. W toku postępowania sąd korzysta z opinii lekarza psychiatry, neurologa lub psychologa – ich zadaniem jest ustalenie, czy choroba danej osoby faktycznie wpływa na zakres jej zdolności. W przypadku, gdy wniosek dotyczy osoby pełnoletniej, sąd może ustanowić dla niej doradcę tymczasowego. Ma to na celu ochronę jej osoby lub mienia. W każdym czasie możliwe jest uchylenie lub zmiana ubezwłasnowolnienia.
