Jakie rodzaje pozwów wyróżniamy?

Jeśli bierzemy się za pisanie pozwu, musimy pamiętać, że najważniejszą umiejętnością jest poprawne sformułowanie żądania. To właśnie ten element sprawia, że wszyscy wiedzą, o co chodzi w konkretnej sprawie. Swoim żądaniem powód określa ramy sprawy cywilnej. Poza nie nie może wyjść sąd w swoim wyroku ani strony we wnioskach dowodowych. Jakie rodzaje pozwów się wyróżnia i czego one dotyczą?

Czym jest powództwo o zasądzanie świadczenia?

W powództwie o zasądzanie świadczenia mieszczą się wszelkie sytuacje związane z tym, że powód żąda, by sąd swoim wyrokiem zobowiązał drugą stronę do wykonania określonego działania. Najbardziej charakterystyczny i typowy jest pozew o zapłatę. Chodzi w nim o to, że powód żąda, by pozwany zobowiązał się do zapłacenia np. określonej sumy pieniędzy. Adwokat Kamil Bartko z Kancelarii Adwokackiej z Warszawy mówi o tym, że kolejnymi często spotykanymi powództwami są:

• zasądzanie o żądanie wydania rzeczy,
• zasądzanie o żądanie eksmisji,
• zasądzanie o żądanie wykonania dzieła,
• zasądzanie o żądanie przeprosin np. za naruszenie dóbr osobistych.

W tej grupie powództw znajdują się także żądania zobowiązania drugiej strony do zaniechania określonych w pozwie bezprawnych działań. Przykładem może być zaprzestanie przekraczania granic nieruchomości czy też zaprzestanie wywoływanie hałasu nocą.

Na czym polega powództwo o ukształtowanie stosunku prawnego?

W tej kategorii powództw znajdziemy sytuacje, w których powód żąda ingerencji sądu w stosunki prawne łączące go z innymi osobami. Żądane działanie sądu może dotyczyć stworzenia stosunku prawnego. Przykładem może być pozew o zawarcie umowy przyrzeczonej w oparciu o umowę przedwstępną. Jeśli sąd przychyli się do żądania, wówczas między stronami zaistnieje nowy stosunek prawny, który będzie wynikał z umowy przyrzeczonej. Poza tym możliwe jest przekształcenie stosunku prawnego. Tutaj jako przykład może posłużyć umowa zawarta, stanowiąca efekt wyzysku. W związku z tym powód żąda zmniejszenia swojego świadczenia. Często związane jest to z pożyczkami lichwiarskimi. O powództwie o ukształtowaniu stosunku prawnego mówimy także wtedy, gdy żądamy zniesienia stosunku prawnego między nami a inną osobą. Do najczęściej formułowanych pozwów w tej grupie należą pozwy rozwodowe oraz o zaprzeczenie ojcostwa.

Powództwo o ustalenie – czego dotyczy?

W przypadku powództwa o ustalenie powód nie żąda zobowiązania pozwanego do podjęcia lub zaprzestania działań. Wówczas celem jest to, aby sąd orzekł o istnieniu lub nieistnieniu określonego stosunku prawnego. Jako przykład może być wykorzystane domaganie się ustalenia istnienia stosunku pracy w przypadku, gdy powód rzeczywiście świadczy lub świadczył pracę mimo braku podpisanej umowy o pracę. Trzeba pamiętać, że powództwo o ustalenie może dotyczyć wyłącznie prawa, a nie faktów. Co to oznacza w praktyce? Wracając do przykładu, pozew może zawierać żądania ustalenia, że umowa jest nieważna, aczkolwiek niemożliwe jest wysunięcie żądania związanego z tym, że została ona nieprawidłowo wykonana przez jedną ze stron.