Biologiczna ochrona obiektów i nie tylko – jak wygląda nowoczesne sokolnictwo?

Sokolnictwo to niszowy zawód, którym zajmuje się niewiele ponad 140 osób w całym kraju. Ta piękna, tajemnicza tradycja jest nieodłącznym elementem polskiej historii, sięgającą korzeniami do czasów Bolesława Chrobrego. Sztuka ta zanikła na początku XIX wieku, ale obecnie znów ożyła. Czym zajmuje się współczesny sokolnik? Jakie usługi oferują firmy pokroju Szponiaste z Warszawy? Przyjrzyjmy się bliżej ptakom drapieżnym!

Czym jest sokolnictwo – krótka historia

Myślistwo ptasze, czyli sokolnictwo towarzyszy ludziom od zarania dziejów i po dziś dzień odgrywa ważną rolę w naszym nowoczesnym świecie. Pierwsze wzmianki na ten temat pojawiły się ok. 3000 lat temu, a ten sposób polowania był obecny w różnych kulturach na całym świecie. Sokolnictwo wyrosło z pierwotnych potrzeb – polowanie kiedyś było koniecznością, więc każda pomoc w zdobyciu pożywiania była na wagę złota. Ptaki wykorzystywane do pomocy podczas polowań były specjalnie układane, tak, aby łowczy mógł wykorzystać naturalne instynkty zwierzęcia oraz umiejętności zwierząt.

Łowy w towarzystwie drapieżnych ptaków przez wieki ewoluowały, aż osiągnęły status niemalże sztuki i stanowiły nieodłączny element rozrywki dla możnych. Dobra passa sokolnictwa skończyła się na przełomie wieków XVIII i XIX, w wyniku przemian społecznych. Próby reaktywacji tego wyjątkowego zajęcia podjęło pięciu pasjonatów w połowie XX wieku.

Obecnie sokolnictwo stanowi niszowe zajęcie, którym zajmują się prawdziwi pasjonaci, jak Marlena Koźlińska, która oferuje usługi sokolnicze w firmie Szponiaste. To wspaniałe zajęcie jest potrzebne i wpisuje się w specyficzne potrzeby nowoczesnego miasta, a także rolników. Sokolnictwo zostało również wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Sokolnik – kim jest i jak pracuje?

Aby zostać sokolnikiem potrzeba nie lada samozaparcia oraz pasji w sercu. Kandydat na sokolnika musi zdać stosowny kurs, postarać się uprawnienia łowieckie oraz sokolnicze, a także odbyć niejeden staż. Dobry sokolnik szkoli się tak naprawdę całe życie oraz rozwija wiedzę z zakresu opieki nad ptakami. Ptaki sokolników mają bardzo dobre życie – w odróżnieniu od tych hodowlanych mają wiele swobody, poza sezonem łowieckim mogą latać do woli. Sokolnicy współpracują głównie z ptakami szponiastymi oraz sowami, jak np.:

• myszołów towarzyski (jastrząb harrisa),
• jastrząb zwyczajny (gołębiarz),
• raróg (sokół polak lub podolski),
• sowa włochatka.

Polowania z ptakami drapieżnymi opierają się na zasadzie współpracy. Ptaki doskonale wiedzą, że opłaca im się „słuchać” sokolnika. Bardzo ważny w tym wszystkim jest udział psa, który wystawia zwierzynę ptakowi. Sokolnik w tym trójkącie jest tak naprawdę obserwatorem, który spaja wszystkie trzy elementy – ptak to wzrok, a pies to węch. 

Kiedy warto skorzystać z usług sokolniczych?

Istnieje wiele sytuacji, w których pomoc sokolnika oraz jego wyszkolonych ptaków drapieżnych jest przydatna. Praca sokolnika polega w dużej mierze na tzw. biologicznej ochronie obiektów. W uproszczeniu chodzi o płoszenie ptaków innych gatunków, w miejscach, których ich obecność jest niepożądana. Płoszenie ptaków jest nieodzowne, jeżeli mamy do czynienia z mocno rozrośniętą kolonią krukowatych w pobliski parku – potrafią być bardzo uciążliwymi sąsiadami w mieście, bo hałasują i… śmiecą. 

Sokolnik zajmuje się również zabezpieczaniem obiektów przed ptakami. Niemałym problemem są gołębie, które urządzają sobie uczty w silosach, magazynach lub w piekarniach, co stanowi poważne zagrożenie biologiczne. Trzeba je, więc skutecznie przepłoszyć – mało, co zadziała lepiej, niż obecność naturalnego, skrzydlatego wroga. Sokolnik oraz jego ptaki są niezbędnie również w okolicach lotniska, aby chronić samoloty przed zbłąkanymi gęsiami.

Poza tym sokolnicy zajmują się również wieloma innymi rzeczami. Szponiaste regularnie pojawiają się na różnego rodzaju eventach – festiwal, piknik historyczny czy festyn to świetne miejsce na pokaz sokolniczy. Wiele par młodych organizuje pokazy ptaków na weselach – jest to wyjątkowo efektowny sposób na podkreślenie doniosłości tego dnia. Ptaki drapieżne pokazują swoje umiejętności oraz majestatyczne piękno nie tylko w ramach pokazów. Często występują przed obiektem aparatu, a sesja fotograficzna z sowami czy jastrzębiem jest dla wielu spełnieniem marzeń. 

To znakomity pomysł na ciekawe aranżacje do zdjęć z modelkami, jak i w ramach badania przyrody. Obecnie trudno spotkać te ptaki w naturze, więc zorganizowanie sesji jest doskonałym sposobem, aby uchwycić ptaki z bliska. Sokolnicy pojawiają się ze swoimi podopiecznymi również w szkołach, interaktywne zajęcia przyrodnicze to znacznie ciekawsza forma nauki, niż siedzenie w szkolnej ławce!