Sztancowanie – na czym polega i jakie ma zastosowanie?

Sztancowanie, nazywane inaczej wykrawaniem to jedna z czynności introligatorskich. Proces ten polega na wykrawaniu określonego kształtu z rozmaitych materiałów, z tym, że niemożliwe jest uzyskanie takich kształtów np. przy zastosowaniu gilotyny. Dodatkowo sztancowanie to także metoda obróbki plastycznej. Czym dokładnie jest wykrawanie i jakie ma zastosowanie ta czynność?

Na czym polega sztancowanie?

Sztancowanie polega na nadawaniu obrabianym materiałom określonych kształtów zewnętrznych, a także wykonywanie w nich otworów. Materiałami, które można oddać sztancowaniu są np. arkusze papiery, kartony, tektury i tworzywa sztuczne. Do zalet tej techniki z pewnością należy fakt, że dzięki niej możliwe jest wykrawanie bardzo skomplikowanych kształtów, których uzyskanie niemożliwe jest za pomocą innych technik, jak np. cięcie gilotyną. Do procesu wykrawania profesjonalne firmy, jak np. East West Plastics z Gdyni, wykorzystują specjalistyczne maszyny sztancujące, które nazywa się sztanctyglami.

Technika sztancowania łączona jest również z innymi metodami obróbki materiałów wykorzystywanymi w poligrafii. Sztancowanie łączy się m.in. z wytłaczaniem wypukłym lub wklęsłym, perforowaniem, nacinaniem, czy bindowaniem.

Do wykrawania niezbędny jest wykrojnik, dzięki któremu możliwe jest uzyskanie odpowiednie kształtu. Roboczą częścią wykrojnika jest nóż o konkretnie wyprofilowanym kształcie ostrza. Podczas sztancowania jest on wtłaczany na wylot materiału prostopadle do podłoża przy użyciu dużej siły. W trakcie wykrawania za pomocą wykrojnika możliwe jest również wygniatanie linii w podłożu o określonych kształtach. Jest to tzw. rowkowanie.

Wykorzystanie wykrojników to gwarancja uzyskania takich samych kształtów podczas sztancowania, w porównaniu do tych zawartych w projekcie. W trakcie wykrawania możliwe jest zastosowanie wykrojników o rozmaitych nożach. Mogą to być np. noże biegujące, perforujące, czy też otwornice o różnych średnicach. Taka różnorodność narzędzi sprawia, że w trakcie trwania jednego procesu można przeprowadzić większość czynności technicznych, co pozwala oszczędzić czas i zmniejszyć koszty.

Zastosowanie sztancowania

Sztancowanie to metoda, która znalazła dość szerokie zastosowanie. Przy tym sposobie obróbki materiałów możliwe jest uzyskanie wielu przedmiotów. Dzięki sztancowaniu uzyskuje się m.in. składane opakowania z kartonu, wielostronicowe kalendarze, a także wiele innych przedmiotów codziennego użytku.

Dzięki możliwości wykonywania rozmaitych rzeczy przy użyciu tej techniki, wykrawanie znalazło zastosowanie w różnych branżach, jak choćby w produkcji AGD, gdzie potrzebne są opakowania do produktów, czy też rozmaite kartki informacyjne. Ponadto sztancowanie wykorzystywane jest do produkcji firmowych teczek, folderów, ulotek, kart okolicznościowych, naklejek, opakowań i wielu innych.