Jak wygląda produkcja kół zębatych?

Koła zębate to ważne elementy różnych urządzeń. Stosuje się je w przekładniach, napędach, a także podzespołach zmieniających swoje położenie. Spotkamy je również w pompach, sprężarkach i silnikach. Od ich jakości i wytrzymałości zależy nie tylko możliwość przekazywania ruchu obrotowego oraz zmiany jego właściwości, ale też trwałość poszczególnych konstrukcji.

Czym charakteryzują się koła zębate?

Działanie maszyn i urządzeń wymaga stosowania wielu układów mechanicznych, które służą do doboru parametrów ruchu oraz przekazywania napędu, a także przemieszczania i pozycjonowania poszczególnych elementów ruchomych. Wśród części, które gwarantują możliwość wykonywania podstawowych zadań, jednymi z najważniejszych są koła zębate, które pozwalają na przekazywanie momentu obrotowego dzięki naciskowi wywieranemu przez uzębienie koła napędzanego na uzębienie koła biernego albo współpracującą z nim zębatkę. Najważniejszymi parametrami decydującymi o specyfice połączenia i jego możliwościach przesądza średnica kół oraz związana z nią ilość zębów, rodzaj powierzchni, na jakiej zostały umieszczone, jak również geometria poszczególnych zębów. Średnica i ilości zębów decydują o możliwości uzyskania konkretnego przełożenia, a więc zmiany ilości obrotów i wartości momentu obrotowego. Geometria zębów wpływa na efektywność występującego sprzężenia m.in. za sprawą wielkości stykających się ze sobą powierzchni oraz trwałości determinowanej kształtem zębów. Powierzchnia koła – walcowa lub stożkowa – przesądza natomiast o zmianie płaszczyzny osi obrotu.

Jak powstają koła zębate?

Koła zębate mogą powstawać z różnych materiałów, w zależności od występujących w konkretnym przypadku obciążeń. Najpowszechniej są stosowane koła stalowe, lecz wytwarza się je także z rozmaitych brązów, stopów aluminium, a nawet żeliwa i tworzyw sztucznych. Koła zębate mogą być produkowane kilkoma technikami, jednak najbardziej rozpowszechnione jest dłutowanie oraz frezowanie, a w jego ramach obróbka obwiedniowa lub kształtowa. Przy dłutowaniu narzędzie mające postać przypominającą koło zębate wykonuje ruch posuwisto-zwrotny, odspajając materiał z przedmiotu obrabianego, a następnie obrotowy, któremu poddawany jest także materiał, co daje możliwość usunięcia kolejnego fragmentu naddatku. Podczas frezowania kształtowego używane są frezy krążkowe przemieszczające się równolegle do osi obrotu powstającego koła, a przy frezowaniu obwiedniowym frez przesuwa się również wzdłuż niej. Dla zapewnienia odpowiedniej wytrzymałości koła zębate są często poddawane obróbce cieplnej albo cieplno-chemicznej. Firmą zajmującą się wytwarzaniem kół zębatych jest Zakład Wielobranżowy MIX z Bralina. Dostarcza ponadto części do obrabiarek oraz zajmuje się ich modernizacjami.