Przeglądy i legalizacja gaśnic – co mówią przepisy?

Gaśnice to podstawowy element ochrony przeciwpożarowej, który umieszcza się w budynkach i pojazdach. Jednak tylko sprawny sprzęt może zapewnić bezpieczeństwo. Dlatego też obowiązkowe jest przeprowadzanie cyklicznych przeglądów gaśnic. Jak często jest to konieczne i po czym można poznać, że urządzenie wymaga sprawdzenia? Na czym polega legalizacja gaśnic? Odpowiadamy na te pytania.

Gdzie musi się znaleźć gaśnica?

Do zakupu gaśnicy są zobowiązani właściciele budynków użyteczności publicznej, magazynów, a także pomieszczeń produkcyjnych, inwentarskich oraz placów składowych. Muszą się też o nie postarać właściciele samochodów. Każdego z wymienionych miejsc dotyczą przepisy określające liczbę gaśnic, rozmieszczenie, a często także ich masę. Jest to uzależnione od zaklasyfikowania strefy do określonej kategorii zagrożenia. I tak:

• w gaśnice powinny być wyposażone strefy pożarowe zakwalifikowane do kategorii zagrożenia ludzi ZLIII oraz strefy PM,
• w strefie ZLIII jedna gaśnica o masie środka gaśniczego 2 kg  (lub 3 dm3) powinna przypadać na każde 100 m2 rozpoczętej powierzchni strefy pożarowej,
• odległość między gaśnicami nie może przekraczać 30 m,
• w strefie PM jedna gaśnica o masie środka gaśniczego 2 kg  (lub 3 dm3) powinna przypadać na każde 300 m2 powierzchni obiektu.

W przypadku samochodów również jest to jedna gaśnica, oprócz autobusów i samochodów ciężarowych przewożących osoby – wtedy wymagane są dwie gaśnice. Niezależnie od tego, gdzie muszą być rozmieszone te elementy, na pewno powinny znajdować się w miejscach łatwo dostępnych, aby możliwie jak najbardziej ułatwić i przyspieszyć korzystanie z nich. Przeglądy i legalizacja gaśnic również są wymagane przez prawo. Co na ten temat mówią przepisy?

Zasady rozmieszczania gaśnic

Gaśnice powinny być umieszczane:

• w miejscach dobrze widocznych i łatwo dostępnych - na klatkach schodowych, korytarzach, słupach konstrukcyjnych, przy wejściach do budynków oraz przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz,
• w miejscach, w których nie są narażone na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie ciepła,
• w miejscach znakowanych zgodnie z Polską Normą.

Rodzaj środka gaśniczego jest dobierany do występujących w budynku materiałów palnych, a wypełniona nim gaśnica jest oznaczona symbolem literowym i piktogramem. Dostępne typy gaśnic i ich przeznaczenie:

• A – gaszenie pożarów ciał stałych pochodzenia organicznego, które ulegają żarzeniu,
• B – gaszenie pożarów cieczy palnych i substancji stałych, które ulegają topieniu (stearyna, tłuszcze),
• C – gaszenie pożarów gazów,
• D – gaszenie pożarów metali,
• E – gaszenie pożarów urządzeń pod napięciem,
• F – gaszenie pożarów tłuszczy.

Przeglądy gaśnic

Przyjmuje się, że gaśnice powinny zostać poddawane przeglądom przynajmniej raz do roku. Jednak wielu producentów zaleca zwiększyć tę liczbę. Warto sprawdzić stan gaśnicy również wtedy, gdy zauważy się (lub podejrzewa) jej uszkodzenie. Poza przeglądami, zawartość gaśnic powinna być wymieniana z reguły co 5 lat. Konieczne jest też badanie i legalizowanie zbiorników – zazwyczaj co 5 lat, w przypadku gaśnic śniegowych co 10 lat. Jeśli chodzi o to, kto ma wykonywać przeglądy, to może to zrobić autoryzowana firma specjalistyczna, która działa zgodnie z dotyczącymi ich Polskimi Normami i zaleceniami producentów. Przykładem jest firma Supon, która zajmuje się nie tylko przeglądami, ale również legalizacją gaśnic (opisaną w dalszej części tekstu). Do poprawnego przeprowadzenia przeglądu potrzebne są m.in.  stanowiska do demontażu i napełniania lub ładowania nabojami gaśnic, wagi, a także miejsca do palowania i czyszczenia urządzeń.

Legalizacja gaśnic

Istnieje pewna luka w przepisach dotyczących gaśnicy w samochodach. Otóż kierowcy nie są zobowiązani do posiadania sprawnego urządzenia. Jednak przeterminowana gaśnica nie jest w stanie zapewnić bezpieczeństwa użytkownikom pojazdu. Dlatego też zostało wprowadzone pojęcie legalizacji, czyli sprawdzania terminu przydatności do użycia. Sprawność urządzenia ma być potwierdzana specjalnymi naklejkami. Zdecydowanie warto kontrolować stan gaśnicy, bo posiadanie uszkodzonego sprzętu nie zapewnia bezpieczeństwa przed ewentualnym wybuchem czy pożarem.