Jakie badania przeprowadzają archeolodzy na placu budowy?

Wizyta archeologów na placu budowy wiąże się nadzorowaniem robót ziemnych lub koniecznością przeprowadzenia różnego rodzaju badań. Mogą ingerować w grunt bądź odbywać się z wykorzystaniem metod bezinwazyjnych. W każdym przypadku mają na celu wykrycie ewentualnych stanowisk archeologicznych oraz zabezpieczenie odnalezionych obiektów historycznych. Najczęściej odbywają się one na zlecenie konserwatora zabytków.

Archeologiczne badania rozpoznawcze

To grupa badań, które polegają na rozpoznaniu terenu inwestycji pod kątem obecności zabytków archeologicznych. Mogą przybierać kilka form. Jedna z nich to badania sondażowe, czyli eksplorowanie jedynie niewielkiej części terenu w postaci wykopów o małej powierzchni. Rozpoznawanie może dobywać się także mniej inwazyjnymi metodami, na przykład za pomocą zdjęć lotniczych bądź działań geofizycznych. Dają one zdecydowanie bardziej wartościowe wyniki. Dzięki nim inwestor może otrzymać informacje o ewentualnych ograniczeniach budowlanych na danym terenie. Dla archeologów z kolei to cenne źródło danych, umożliwiających podjęcie decyzji o dalszych pracach wykopaliskowych, a także ich czasie i rozmiarze. Do ich przeprowadzenia konieczne jest wybranie uprawnionych specjalistów, na przykład z pracowni archeologicznej APB Thor, mającej swoją siedzibę w Gnieźnie.

Wykopaliskowe badania archeologiczne

Odbywają się już na terenach, na których stwierdza się obecność zabytków archeologicznych, nazywanych inaczej stanowiskami archeologicznymi. Inwestor musi zgłosić konieczność ich przeprowadzenia, jeśli takie zalecenie znajdzie się w opinii konserwatora lub w momencie odkrycia obiektów o znaczeniu historycznym podczas prac ziemnych i nadzoru archeologicznego. Ich celem jest zabezpieczenie znalezionych przedmiotów bądź fragmentów zabudowy lub ich całkowite usunięcie. W pierwszej sytuacji pod uwagę bierze się wiek oraz cechy charakterystyczne znaleziska, ale przede wszystkim jego przydatność dla celów naukowych. Po przeprowadzeniu badań wykopaliskowych inwestycja może być kontynuowana bez zakłóceń i w normalnym trybie.

Archeologiczne badania weryfikacyjne

Pozwalają uszczegółowić wyniki otrzymane w badaniach rozpoznawczych i dokładniej rozpoznać teren w zakresie obecności stanowisk archeologicznych. W tym aspekcie stosuje się zarówno metody ingerujące w grunt, czyli wykopaliska, jak i te bezinwazyjne, czyli geofizyczne. Drugie odbywają się przy wykorzystaniu specjalnych urządzeń, które na przykład wykrywają zmiany w oporności elektrycznej. Każde wymienione badanie musi zakończyć się sporządzeniem szczegółowego raportu z ich przebiegu. Ponadto ich wykonanie każdy inwestor powinien uwzględnić zarówno w harmonogramie, jak i kosztorysie swojej inwestycji.