Czy każdy budynek musi być wyposażony w stałe urządzenia gaśnicze?

Systemy zabezpieczeń przeciwpożarowych budynków składają się z szerokiej grupy urządzeń o różnych funkcjach i zakresie działania. Wśród nich są trwale związane z obiektem tzw. stałe urządzenia gaśnicze. Pytanie, czy według polskiego prawa każdy budynek musi takie urządzenia posiadać?

Co wynika z definicji stałych urządzeń gaśniczych?

Wyjaśnienie definicji stałych urządzeń gaśniczych znajdziemy nie w jednym, a w kilku źródłach, w tym w wycofanej normie PN-ISO 8421-4: 1998 Ochrona Przeciwpożarowa czy mandacie Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego M/109. Jednak najczęściej przytaczane przez ekspertów jest wyjaśnienie zawarte w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010 nr 109 poz. 719). Zgodnie z brzmieniem rozporządzenia do SUG zaliczają się urządzenia zawierające zapas środków gaśniczych, na stałe związane z obiektem i uruchamiające się samoczynnie we wczesnej fazie pożaru. W takim razie, które z urządzeń gaśniczych zgodnie z definicją można uznać za stałe?

Rodzaje stałych urządzeń gaśniczych

Ogółem urządzenia gaśnicze można podzielić na przenośny sprzęt ochrony przeciwpożarowej oraz właśnie stałe urządzenia gaśnicze: wodne, gazowe, parowe, pianowe, proszkowe i aerozolowe. Należą do nich:

• instalacje tryskaczowe,
• instalacje zraszaczowe,
• systemy gaśniczej mgły wodnej nisko- i wysokociśnieniowej,
• urządzenia gaśnicze gazowe,
• instalacje pianowe,
• instalacje proszkowe,
• systemy wykrywania i gaszenia iskier,
• instalacje inertyzujące, czyli redukujące zawartość tlenu w powietrzu.

Nieoczywista jest natomiast klasyfikacja hydrantów wewnętrznych, ponieważ nie spełniają one trzech wskazanych w przytoczonym wyżej rozporządzeniu warunków, które charakteryzują stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty bowiem nie działają w sposób samoczynny w razie zagrożenia pożarem. Ale już według norm europejskich SUG mogą być uruchamiane samoczynnie lub ręcznie, a w związku z tym zaliczenie do nich hydrantów nie jest błędem. Niemniej jednak najczęściej mówimy o hydrantach wewnętrznych jako o urządzeniach gaśniczych półstałych.

Kto ma obowiązek wyposażyć budynek w stałe urządzenia gaśnicze?

W rozdziale 6 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010 nr 109 poz. 719) można znaleźć pełen wykaz obiektów, w których należy wykonać montaż instalacji przeciwpożarowych zawierających stałe urządzenia gaśnicze. Są to:

• archiwa wyznaczone przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych,
• muzea oraz zabytki wyznaczone przez Generalnego Konserwatora Zabytków w konsultacji z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej,
• ośrodki elektronicznego przetwarzania danych o znaczeniu krajowym.

W tym samym rozdziale rozporządzenia wyeksponowany został wykaz obiektów, wobec których wymagane jest zastosowanie stałych urządzeń gaśniczych wodnych, i są to:

• budynki handlowe lub wystawowe: jednokondygnacyjne (ze strefy pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej 8 tys. m2) oraz wielokondygnacyjne (usytuowane w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej 5 tys. m2),
• budynki przeznaczone na działalność gastronomiczną o powierzchni pow. 600 m2,
• wysokościowe budynki użyteczności publicznej,
• wysokościowe budynki wielorodzinne,
• garaże zamknięte obejmujące więcej niż dwie kondygnacje podziemne lub usytuowane poniżej drugiej kondygnacji podziemnej, z brakiem bezpośredniego dostępu do wjazdu i wyjazdu z obiektu.

Odpowiadając pro forma na pytanie zawarte w tytule artykułu, czy każdy budynek musi być wyposażony w stałe urządzenia gaśnicze – nie, nie musi. Natomiast kolejne pytanie brzmi, dlaczego warto wyposażyć obiekt w takie urządzenia, nawet jeżeli nie jest to podyktowany prawem wymóg.

Montaż instalacji przeciwpożarowych na bazie stałych urządzeń gaśniczych nie powinien być uznawany za działanie czysto formalne i należy pamiętać, że taki system służy przede wszystkim faktycznemu zabezpieczeniu ppoż. obiektu. Nadrzędnym celem montażu systemu jest optymalna ochrona budynku przed pożarem we wstępnej fazie, a tym samym efektywne zapobieganie jego skutkom. Nie należy więc traktować tego działania poprzez pryzmat obowiązku, ale jako rozważne przeciwdziałanie zagrożeniu pożarowemu – wyjaśnia ekspert z firmy killfire, podsumowując temat.