Umowa zlecenie a prawa pracownika wynikające z Kodeksu pracy – czego nie obejmuje taka forma zatrudnienia?

Zatrudniając osoby do pracy, możesz korzystać z form zatrudnienia na podstawie stosunku pracy lub Kodeksu cywilnego. Przepisy cywilnoprawne regulują umowę zlecenie. Czym jest umowa zlecenie? Jakie są jej wady? Kto to jest zleceniobiorca? Zobacz, jakie najważniejsze informacje musisz wiedzieć przed podpisaniem swojej pierwszej umowy zlecenie.

Czym charakteryzuje się umowa zlecenie?

Zanim podpiszesz umowę zlecenie, musisz wiedzieć, czym się cechuje. Reguluje ją ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz.U. 2023 r. poz. 326).

Pamiętaj, że kiedy zlecasz wykonanie określonej czynności, stajesz się zleceniodawcą, natomiast Twój wykonawca – zleceniobiorcą.

W ramach umowy zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonywania szeregu czynności powierzonych przez zleceniodawcę. W takiej formie zatrudnienia zleceniobiorca nie odpowiada za rezultat, a za wykonanie, choć nie zwalnia to z pracy z należytą starannością. W gestii zleceniobiorcy jest, aby użyć całej swojej wiedzy, kwalifikacji czy doświadczenia do wykonania zlecenia.

Umowa zlecenie a ubezpieczenie

W większości przypadków zawarcie umowy zlecenia powoduje obowiązek zleceniobiorcy do uiszczania opłat za ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Ma to miejsce, jeśli Twój zleceniobiorca nie ma innych tytułów do ubezpieczenia lub już zatrudniasz go na podstawie umowy o pracę.

Dodatkowo zleceniobiorca w takiej sytuacji może skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Umowa zlecenie a zwolnienie lekarskie

W przypadku umowy cywilnoprawnej pracownik na zwolnieniu lekarskim – w odróżnieniu od umowy o pracę, gdzie zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia – nie ma obowiązku otrzymania wynagrodzenia za okres nieobecności. Opłacana przez zleceniobiorcę składka zdrowotna umożliwia jedynie korzystanie z bezpłatnej opieki medycznej, a chorobowa daje prawo do skorzystania z zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego. 

Warto zapamiętać, że prawo do zasiłku chorobowego nabywa się po upływie 90 dni nieprzerwanego okresu ubezpieczenia. Wliczają się do niego również okresy poprzedniego ubezpieczenia chorobowego, o ile przerwa nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana m.in. urlopem wychowawczym lub bezpłatnym.

Umowa zlecenie a urlop wypoczynkowy

Już wiesz, że do umowy zlecenia nie ma zastosowania Kodeks pracy. Zleceniobiorcy nie przysługują więc prawa pracownicze, takie jak np. wynagrodzenie chorobowe, urlop wypoczynkowy, o ile strony stosownym zapisem w umowie nie ustalą inaczej. Więcej informacji na temat umowy zlecenia znajdziesz na: https://firmove.pl/aktualnosci/biznes/kadry-i-place/umowa-zlecenie-do-warto-wiedziec.

Umowa zlecenie a PIT-2

W związku z potrącaniem kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) od początku roku Twój zleceniobiorca może złożyć oświadczenie PIT-2. Ma on prawo do rozdysponowania tej kwoty nawet między trzech płatników. Wystarczy, że na oświadczeniu wskaże, jak chce, aby dany płatnik potrącał ulgę. Do wyboru ma:

• 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł),

• 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł),

• 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł).

Wady i zalety umowy zlecenia

Każdy rodzaj zatrudnienia ma pewne zalety i wady. Niewątpliwie na korzyść umowy zlecenia przemawia jej elastyczność – swoboda zawierania i rozwiązywania – a w przypadku osób o statusie studenta również niższe koszty zatrudnienia. Umowę zlecenie można rozwiązać w każdym momencie, bez podania przyczyny i bez zachowania okresu wypowiedzenia. Ponadto należy być ostrożnym, aby umowa zlecenie nie miała znamion umowy o pracę, bo można narazić się na dotkliwe kary.