Życie z endoprotezą kolana - na co uważać, o czym pamiętać?

Wstawienie endoprotezy kolana to nieraz jedyne wyjście w przypadku zwyrodnienia stawu i jedyna możliwość pozbycia się chronicznego bólu. Dzięki endoprotezie chorzy mogą zachować możliwość samodzielnego poruszania się, choć ich życie już nie będzie takie samo i konieczne jest zrezygnowanie z niektórych aktywności fizycznych. Na co uważać i o czym pamiętać po zabiegu wszczepienia endoprotezy kolana?

 

Endoprotezoplastyka w znacznym stopniu poprawia jakość życia pacjentów dotkniętych zwyrodnieniami stawów, choć podobnie jak każdy inny zabieg operacyjny wiąże się z powikłaniami i koniecznością dłuższej rekonwalescencji. Jednak pomimo tych trudności możliwe jest pozbycie się bólu i odzyskanie sprawności fizycznej.

 

Kiedy konieczne jest wstawienie endoprotezy?

Zastąpienie stawu pacjenta endoprotezą wiąże się zazwyczaj z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową. W wyniku degradacji chrząstki stawowej i warstwy podchrzęstnej kości oraz zaburzonego procesu regeneracji pojawia się ból, sztywność stawu oraz trudności w samodzielnym poruszaniu się lub nawet brak takiej możliwości. W początkowym etapie stosuje się leczenie zachowawcze: farmakoterapię oraz rehabilitację, jednak nie zawsze daje ono zadowalające wyniki i z czasem konieczne może być wdrożenie leczenia operacyjnego. Operacja może być również wymagana w przypadku pojawienia się zmian pourazowych lub związanych z procesami autoimmunologicznymi, na przykład w przebiegu chorób reumatycznych.

 

Tuż po operacji endoprotezoplastyki

Tuż po zabiegu i przez kilka pierwszych tygodni życie pacjenta może być znacznie utrudnione. Sytuacja ma jednak charakter przejściowy, a większość pacjentów po okresie rekonwalescencji odzyskuje znaczną sprawność. Po operacji endoprotezoplastyki najważniejsze jest rozpoczęcie rehabilitacji, najlepiej jak najszybciej – o ile nie ma ku temu poważnych przeciwwskazań. Dobrze jest rozpocząć rehabilitację jeszcze przed zabiegiem, dzięki czemu możliwe będzie rozluźnienie przykurczonych mięśni oraz ich wzmocnienie. Tym samym po zabiegu organizm będzie lepiej i szybciej się regenerował.

Rehabilitację warto rozpocząć już w pierwszej dobie po operacji. Na początku są to przede wszystkim ćwiczenia oddechowe oraz przeciwzakrzepowe, związane z napinaniem mięśni łydek i ud. W szpitalu wykonywane są również ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia zarówno bierne jak i czynne, a także nauka chodu o kulach. Konieczne jest kontynuowanie ćwiczeń także w domu, wraz ze stopniowym rozszerzaniem zakresu rehabilitacji w miarę postępów terapii. Równie ważne jest skupienie się na elastyczności blizny oraz odbudowa czucia powierzchownego oraz głębokiego, dzięki czemu możliwa jest szybsza odnowa nerwowo-mięśniowa.

 

Rehabilitacja – najważniejszy czynnik powrotu do pełnej sprawności

Sam zabieg wszczepienia protezy nie rozwiąże wszystkich problemów – rehabilitacja jest niezbędna, aby proces regeneracji przebiegł prawidłowo oraz aby nie pojawiły się powikłania pooperacyjne – mówi specjalista z kliniki Neuro-Care w Siemianowicach Śląskich – Proces fizjoterapeutyczny każdorazowo ustalany jest indywidualnie, w zależności od możliwości oraz postępów pacjenta. Dolegliwości bólowe oraz opuchliznę można minimalizować za pomocą zabiegów z zakresu fizykoterapii, wspomagających jednocześnie procesy regeneracyjne. Jako wsparcie kinezyterapii stosuje się głównie zabiegi laserem, polem magnetycznym i miejscową krioterapię. Dobre efekty przynosi zastosowanie kinesiotapingu.

Głównym celem rehabilitacji po wszczepieniu endoprotezy kolana jest zwiększenie ruchomości stawu i poprawa stabilności, związana z wzmocnieniem mięśni. Ma to wpływ na prawidłowy chód oraz utrzymanie równowagi – jest to szczególnie istotne, ponieważ jednym z powikłań po operacji może być zwichnięcie endoprotezy lub złamania okołoprotezowe. Z tego względu konieczne jest również czasowe zrezygnowanie z aktywności w znacznym stopniu obciążających stawy.

 

Na co uważać i o czym warto pamiętać przy endoprotezie kolana?

Życie z endoprotezą kolana wymaga od pacjenta poddawania się regularnym badaniom lekarskim. Raz na 1-2 lata konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, które umożliwi wykrycie nieprawidłowości na wczesnym etapie. Przez pierwsze 2 lata od zabiegu może być konieczne przyjmowanie antybiotyków po zabiegach stomatologicznych lub przy infekcjach – endoproteza wiąże się z większym ryzykiem pojawienia się ogólnoustrojowej infekcji bakteryjnej. Należy unikać sportów w znacznym stopniu obciążających stawy: piłki nożnej, nart, biegów długodystansowych, tenisa, jednak nie ma konieczności unikania ćwiczeń fizycznych w ogóle – są one niezbędne do utrzymania prawidłowej kondycji i dobrego stanu zdrowia. Zastosowanie się do wytycznych może w znacznym stopniu przedłużyć życie protezy oraz nie dopuścić do pojawienia się powikłań pooperacyjnych – dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiednio wczesnej rehabilitacji oraz dbałość o to, by nadmiernie nie obciążać wymienionego stawu.