Męska rzecz. Rodzaje chorób prostaty

Prostata – męski gruczoł krokowy, zwany inaczej sterczem – bywa przyczyną problemów zdrowotnych. Dotyczą one głównie pacjentów w średnim wieku i są związane z zaburzeniami oddawania moczu.

Prostata to gruczoł o kształcie zbliżonym do kasztana, który produkuje płyn, będący częścią składową męskiego nasienia. Mieści się między kością łonową a odbytem i otacza cewkę moczową, tuż przy ujściu do pęcherza. Tak specyficzne położenie prostaty powoduje, że jest ona powiązana z układem moczowym. Nawet niewielki przerost gruczołu może prowadzić do trudności w oddawaniu moczu i jego swobodnym przepływie – między pęcherzem a cewką.

Przerost stercza jest efektem nadmiernego namnażania się komórek – zarówno gruczołowych, jak i elementów podścieliska prostaty. Zmiany tkankowe pod postacią łagodnego rozrostu prostaty dotyczą ok. 50 % mężczyzn po 50. roku życia i aż 90 % po 80-tce. W związku z tym są uznawane za element naturalnego procesu starzenia męskiego organizmu. Problem zaczyna się wówczas, gdy gruczoł krokowy znacząco zaburza funkcjonowanie układu moczowego i uniemożliwia normalne życie. Wtedy można już mówić o chorobie. Poniżej prezentujemy podstawowe typy schorzeń stercza.

Łagodny przerost – gruczolak stercza

Gruczolak prostaty to inaczej gruczołowy przerost stercza. Prowadzi on do ucisku na cewkę moczową, zakłócając oddawanie moczu i powodując jego zatrzymywanie w pęcherzu, gdzie tworzy się ognisko zapalne.

,,Choć łagodny przerost prostaty to dolegliwość mocno rozpowszechniona, jej etiologia nie jest do końca zbadana. Przyjmuje się, że do rozwoju gruczolaka przyczyniają się męskie hormony” – komentuje ekspert Specjalistycznych Gabinetów Lekarskich Sofimed z Krakowa, prowadzących leczenie pacjentów ze schorzeniami urologicznymi.

Klasyczny przerost gruczołu krokowego przejawia się częstomoczem i odczuciem nieustannie wypełnionego pęcherza. Strumień moczu podczas mikcji staje się wąski i mało obfity, a jego oddawaniu towarzyszy bolesność. W skrajnej formie gruczolak prowadzi do zbytniego rozciągnięcia pęcherza, upośledzenia pracy nerek i wystąpienia ogólnego stanu zapalnego dróg moczowych.

Na szczęście z łagodnym przerostem prostaty da się skutecznie walczyć. Ulgę przynoszą przede wszystkim środki farmakologiczne, regulujące pracę pęcherza i proces oddawania moczu.

Zapalenie prostaty

Zapalenie gruczołu krokowego przybiera formę ostrą bądź przewlekłą. Przyczyn tej choroby może być wiele – począwszy od zakażenia bakteryjnego, przez infekcję wirusową, na zaburzeniach regulacji nerwowej i napięcia mięśni prostaty skończywszy. W przypadku bakterii, głównym patogenem odpowiedzialnym za rozwój schorzenia jest pałeczka okrężnicy (E. coli).

Jak mikroorganizmy przedostają się do stercza? ,,Przede wszystkim wraz z moczem. Może mieć to miejsce np. w czasie infekcji pęcherza, długotrwałego pozostawienia cewnika w cewce bądź też w stanach, powodujących utrudniony odpływ moczu (np. przy stulejce). Zapalenia są również wynikiem powikłań, związanych z zakażeniem drogą płciową, np. rzeżączką” – informuje przedstawiciel Sofimed.

Ostre zapalenie prostaty to bardzo poważna choroba, często powiązana z obecnością bakterii we krwi (tzw. bakteriemia). Trudnościom w oddawaniu moczu towarzyszą zaburzenia wzwodu, a także wysoka gorączka, dreszcze i nudności, połączone z ogólnym osłabieniem organizmu. Leczenie jest trudne i długotrwałe. Opiera się przede wszystkim na żmudnej antybiotykoterapii.

Rak prostaty

Rak stercza to jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych wśród mężczyzn. W naszym kraju ustępuje miejsca wyłącznie rakowi płuc. Nowotwór rozwija się powoli. Czas, upływający od momentu wystąpienia pierwszych zmian chorobowych, do ukształtowania się guza o objętości 1 ml, może wynieść nawet 10 lat. Czas podwojenia liczby komórek raka to kolejne 4 lata. W początkowej fazie, działanie raka ogranicza się wyłącznie do stercza, jednak w trakcie dalszego rozwoju przenosi się on na tkanki okalające gruczoł krokowy i tworzy niebezpieczne przerzuty w węzłach chłonnych oraz narządach odległych, m.in. w kościach.

Problem nowotworu prostaty jest przez wielu mężczyzn bagatelizowany, a towarzyszące mu objawy utożsamia się ze zwykłym niedomaganiem, wynikłym z przerostu stercza. Zmiany nowotworowe trudno również wykryć przy rutynowym badaniu per rectum. Niezwykle ważne więc, aby raz na jakiś czas poddać się bardziej kompleksowej diagnostyce. ,,Użytecznym okazuje się zwłaszcza badanie krwi, pozwalające zmierzyć stężenie PSA. Im jest ono wyższe, tym większe ryzyko choroby. Do sprawdzonych metod diagnostycznych należą również biopsja oraz ultrasonografia przezodbytnicza. Odpowiednio wczesne wykrycie raka prostaty pozwala na podjęcie skutecznej walki i pokonanie schorzenia” – podsumowuje specjalista Sofimed.