Na czym polega laparotomia?

Laparotomia jest jednym ze sposobów dostania się do wnętrza ciała. Polega w dużym skrócie na rozcięciu powłok brzusznych, żeby zajrzeć do środka i móc przeprowadzić ewentualnie dalsze czynności (takie jak np. wycięcie wyrostka robaczkowego lub guza). Oprócz niej wyróżniamy jeszcze choćby laparoskopię, w której wykonuje się znacznie mniejsze otwory. Jak jednak dokładnie przebiega sama laparotomia?

Przeprowadza ją chirurg, który przy pomocy skalpela rozcina skórę, a także znajdujące się pod nią mięśnie i otrzewną. Cięcie może mieć charakter pośrodkowy, tzn. przebiegać od mostka do pępka (cięcie górne), od pępka do spojenia łonowego (cięcie dolne) albo od mostka do spojenia łonowego (stosunkowo rzadko wykonywane). Czasami stosuje się też cięcie poprzeczne, przebiegające pod łukami żebrowymi (nazywane cięciem Kochera) albo w przestrzeni między pępkiem a spojeniem łonowym (cięcie Pfannensteila, wykorzystywane zwłaszcza w ginekologii).

Przeciwwskazania

Pierwszą udaną laparotomię wykonano w 1809 roku… bez znieczulenia. Obecnie standardem oczywiście jest uprzednie poddanie pacjenta narkozie. Przeciwwskazania do zastosowania znieczulenia ogólnego (np. podeszły wiek) są więc zarazem przeciwwskazaniami do przeprowadzenia laparotomii. Jak dowiadujemy się w białostockim gabinecie ginekologiczno-położniczym dr Anny Kluz-Kowal, dyskwalifikują także takie schorzenia jak niewydolność krążeniowo-oddechowa albo skaza krwotoczna czy patologiczna otyłość.

Kiedy wykonuje się zabieg

Jakie są natomiast wskazania? Laparotomii w trybie nagłym poddaje się chociażby osoby po wypadkach, u których podejrzewa się rozległe obrażenia i krwotoki wewnętrzne. Częściej jednak jest to zabieg planowy, wykonywany w celach leczniczych albo diagnostycznych (tzw. laparotomia zwiadowcza). W pierwszym przypadku laparotomia jest tylko jednym z etapów całej operacji, w drugim natomiast służy rozpoznaniu przyczyn dolegliwości, gdy zawiodą inne metody, takie jak badania obrazowe i laboratoryjne.

Przebieg operacji

Laparotomia diagnostyczna zajmuje zazwyczaj około kilkudziesięciu minut. Lecznicza – różnie. Zarówno czas trwania zabiegu, jak i długość okresu rekonwalescencji po nim zależą od rodzaju ingerencji, jaka ma zostać przeprowadzona. Może tu chodzić np. o usunięcie zmian chorobowych (m.in. guzów, mięśniaków macicy czy ognisk endometriozy), ale też o pobranie wycinków narządów do dalszej analizy laboratoryjnej (biopsja).

Po laparotomii

Operacja kończy się założeniem szwów. Przez co najmniej 2-3 doby pacjent pozostaje na obserwacji, przez kolejnych kilka tygodni zaś powinien się oszczędzać. O ile codzienne, niezbyt forsowne spacery są nawet wskazane, o tyle unikać należy większego wysiłku fizycznego. Jeśli chodzi o możliwe powikłania, najczęściej są to infekcje i krwiaki w operowanych miejscach. U 2-10 proc. pacjentów rozwinąć się też może przepuklina pooperacyjna, której pojawieniu się sprzyjają m.in. cukrzyca, otyłość, palenie papierosów, stosowanie sterydów czy zakażenie rany.