Jakie objawy mogą sugerować obecność guza mózgu?

Guzy mózgu są przyczyną poważnych zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Szacuje się, że z tego powodu każdego roku umiera około 2000 Polaków. Choroba jest trudna do zdiagnozowania i często daje różne objawy, które nietrafnie przypisywane są innym schorzeniom. Co więcej, guzy mózgu pojawiają się u coraz młodszych osób. Szybka diagnoza zwiększa szansę na wyleczenie. Jakie objawy powinny nas zaniepokoić i zmotywować do wizyty kontrolnej u neurologa?

Guz mózgu a rak mózgu – czy to to samo?

„Guz mózgu” i „rak mózgu” to określenia, które często używane są zamiennie. Jest to błąd, ponieważ w przypadku guzów nie mamy do czynienia z rakiem. Objawy guza mózgu mogą mieć różnorodny charakter. W dużej mierze uzależnione jest to od umiejscowienia zmiany oraz charakterystyki jej wzrostu. Pacjent będzie odczuwał inne dolegliwości, jeśli guz usytuuje się w płacie czołowym, a inne, gdy zmiana pojawi się w płacie potylicznym. Można wymienić co najmniej kilkanaście symptomów, które mogą, ale nie muszą świadczyć o rozwoju guza mózgu.

Objawy guza mózgu w zależności od lokalizacji zmiany

Objawy guza mózgu zawsze powiązane są z zaburzeniem funkcji, za które odpowiada dany płat. Do tego dochodzą oczywiście objawy ogólne, które towarzyszą pacjentowi w trakcie innych schorzeń. Ludzki mózg podzielony jest na dwie półkule.

Prawa dominuje w sferze umysłowej. Odpowiada za wyobraźnię, duchowość, emocjonalność, przestrzenność czy uzdolnienia plastyczne. Kontroluje też lewą część ciała. Lewa półkula zajmuje się logicznym myśleniem, analizowaniem i mową. Sprawuje kontrolę nad prawą stroną ciała. Każda z półkul dzieli się dodatkowo na cztery płaty: czołowy, skroniowy, ciemieniowy i potyliczny.

Jeżeli guz zlokalizuje się w płacie czołowym, chory może stracić kontrolę nad swoim stanem emocjonalnym. Mogą też wystąpić u niego problemy z pisaniem, kojarzeniem czy analizowaniem faktów. W płacie skroniowym znajdują się ośrodki słuchu i zapachu. Tam przetwarzane i analizowane są dane o takiej treści. Jeśli guz zacznie uciskać na płat skroniowy, chory może mieć trudności z rozpoznawaniem dźwięków i aromatów.

Płat ciemieniowy zbiera informacje dotyczące czucia powierzchniowego skóry oraz położenia ciała. Pojawienie się zmiany w tym miejscu poskutkuje zaburzeniami w czuciu bólu, temperatury, dotyku i orientacji przestrzennej. Pacjent może mieć też kłopot ze zrozumieniem pojęć abstrakcyjnych,  geometrycznych czy języka symbolicznego.

W płacie potylicznym zlokalizowane są ośrodki wzroku. Tam też przetwarzane są informacje odnoszące się do postrzegania kształtów, kolorów i głębi. Zdolności te mogą zostać zaburzone przez rozwijającego się guza.

Ogólne objawy guza mózgu

Pacjenci, którzy zgłaszają się do gabinetów neurologicznych i u których po czasie diagnozuje się guza mózgu, skarżą się na częste i nasilające się bóle głowy, które nie przechodzą po zażyciu leków. Nierzadko występują u nich również napady padaczkowe. Kolejnym objawem są mdłości i wymioty, którym towarzyszy ból i zawroty głowy. Częste omdlenia także mogą wskazywać na obecność guza mózgu. Podobnie jak zaburzenia mowy, równowagi czy problemy ze wzrokiem.

Jak informuje lek. med. Piotr Bełdziński – neurolog z Gdyni – w celu postawienia trafnej diagnozy specjalista powinien:

• przeprowadzić wnikliwy wywiad z pacjentem,

• wykonać ogólne badanie podmiotowe z określeniem ciśnienia tętniczego krwi i czynności serca,

• wykonać badanie neurologiczne,

• przeprowadzić ocenę stanu sprawności pacjenta według skali WHO lub Karnfosky’ego,

• zebrać informacje na temat chorób współistniejących,

• wykonać badanie dna oka,

•  zlecić rezonans magnetyczny głowy z zastosowaniem kontrastu o właściwościach paramagnetycznych,

• zlecić angiografię TK lub MR,

• zlecić tomografię komputerową z kontrastem.

Szanse na wyleczenie zależą od rodzaju guza, jego umiejscowienia, tempa wzrostu oraz czasu postawienia diagnozy. Im wcześniej zmiana zostanie wykryta, tym rokowania będą lepsze.