Prawo o notariacie – regulacja prawna w Polsce

Notariatem nazywamy instytucję pomocy prawnej, której zadaniem jest zapewnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego. Przepisy dotyczące działania tej instytucji znajdziemy w Ustawie z dnia 14 lutego 1991 roku – Prawo o notariacie. Dowiemy się z nich między innymi kim są notariusze, jakie są ich uprawnienia oraz obowiązki.

Kim jest notariusz?

Funkcja notariusza jest w Polsce znana już od XIII wieku – w dawnych czasach notariuszy nazywano rejentami, od słowa „regent”, oznaczającego osobę, która sprawowała władzę w imieniu monarchy w czasie, gdy ten nie mógł wypełniać swoich obowiązków osobiście. Notariusz jest mianowanym przez Ministra Sprawiedliwości prawnikiem, upoważnionym do dokonywania czynności notarialnych, między innymi sporządzania aktów notarialnych. Zgodnie z przepisami zawartymi w artykule 11 ustawy, kandydat na notariusza powinien spełniać następujące wymagania:

• Posiadać obywatelstwo polskie i korzystać w pełni z praw cywilnych i obywatelskich
• Ukończyć 26 lat
• Posiadać co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy w charakterze asesora notarialnego.
• Być nieskazitelnego charakteru
• Ukończyć wyższe studia prawnicze
• Odbyć aplikację notarialną
• Złożyć egzamin notarialny

Kandydat po złożeniu wniosku do Ministra Sprawiedliwości musi również uzyskać pozytywną opinię właściwej izby notarialnej. Po nominacji zobowiązany jest w ciągu dwóch miesięcy uruchomić własną kancelarię

Obowiązki notariusza i czynności notarialne

Rozdział 2 ustawy Prawo o notariacie poświęcony jest obowiązkom i prawom notariuszy. Zgodnie z zawartymi w nim artykułami notariusz ma obowiązek bezwzględnie zachowywać tajemnicę zawodową i państwową, również wtedy, gdy zostaje od odwołany ze swojego stanowiska. Wyjątkiem są sytuacje, w których notariusz zeznaje jako świadek przed sądem, chyba że wiąże się to z narażeniem dobra państwowego lub ważnego interesu prywatnego – wtedy z obowiązku zachowania tajemnicy może notariusza zwolnić Minister Sprawiedliwości. Kolejne artykuły rozdziału 2 regulują również kwestię wymiaru czasu pracy notariusza oraz procedury postępowania w przypadku dłuższej nieobecności, m.in. w kwestii mianowania zastępców.

Czynności notariusze opisywane są w Dziale II ustawy. Zgodnie z artykułem 79, notariusz zajmuje się między innymi:

• Sporządzaniem aktów notarialnych
• Sporządzeniem poświadczeń
• Doręczaniem oświadczeń
• Spisywaniem protokołów
• Przechowywaniem pieniędzy, weksli i papierów wartościowych
• Sporządzaniem projektów, aktów, oświadczeń i innych dokumentów

Opisane wyżej czynności notarialne znajdziemy wśród usług oferowanych w kancelarii notarialnej notariusza Łukasza Chwiałkowskiego.