Nabycie spadku u notariusza. Co należy wiedzieć?

W większości przypadków, podobnie jak ma to miejsce w filmowych produkcjach, uzyskanie spadku wiąże się ze znacznymi korzyściami finansowymi. To jednak również szereg do załatwienia formalności, głównie jeśli chodzi o nabycie przez spadkobiercę praw do otrzymanego majątku. Nie jest to obligatoryjne, jednakże uregulowanie tych dokumentów prędzej czy później będzie konieczne.  Obecnie, za pośrednictwem notariusza proces ten będzie trwał krócej, aniżeli postępowanie drogą sądową. Co trzeba wiedzieć, decydując się na usługi kancelarii notarialnej?

Protokół dziedziczenia

Rozpoczęcie czynności związanych z nadaniem praw do spadku u notariusza wiąże się ze sporządzeniem protokołu dziedziczenia w obecności wszystkich osób zainteresowanych, w szczególności spadkobierców ustawowych i testamentowych. Zostają oni pouczeni o konieczności ujawnienia wszystkich informacji dotyczących treści protokołu oraz odpowiedzialności karnej w przypadku poświadczenia nieprawdy. Do dokumentu załącza się odpis aktu zgonu spadkodawcy, odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy, zaświadczenie o numerze PESEL i ostatnim miejscu zamieszkania spadkodawcy, a także wszystkie inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw do spadku (np. protokoły otwarcia testamentu). Oprócz tego, konieczne jest dołączenie do protokołu oświadczeń o przyjęciu lub zrzeczeniu się spadku w przypadku, gdy od śmierci spadkodawcy nie upłynął okres sześciu miesięcy. Jak mówią specjaliści z kancelarii notarialnej Agnieszki Richter-Witoszy i Dominika Sterc, przygotowanie poświadczenia dziedziczenia przez notariusza możliwe jest także w przypadku pozostawienia testamentu – wówczas spisanie protokołu dziedziczenia poprzedza otwarcie oraz odczytanie testamentu. Protokół dziedziczenia zawiera dane, dzięki którym możliwe jest ustalenie porządku dziedziczenia spadku.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Kolejnym etapem jest sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia. Dokument ten ma taką samą moc jak jego prawomocny odpowiednik wydawany w wyniku przeprowadzonego postępowania sądowego. Jednym z niezbędnych czynników do jego sporządzenia przez notariusza jest zgodne żądanie osób zainteresowanych, dotyczące określenia osoby spadkodawcy, tytułu dziedziczenia oraz kręgu spadkobierców i należnych im udziałów. Następnie notariusz zobligowany jest do wpisania danych zawartych w akcie poświadczenia dziedziczenia do Rejestru Spadkowego, za pośrednictwem systemu elektronicznego, co kończy stwierdzenie nabycia spadku przez notariusza. Jak mówią specjaliści z kancelarii notarialnej Agnieszki Richter-Witoszy i Dominika Sterc, istnieją jednak sytuacje, w których notariusz nie będzie mógł wykonać owych czynności. Te sytuacje to:

• Spadkodawca zmarł przed 1 lipca 1984 roku.
• Nie stawili się wszyscy uprawnieni do dziedziczenia
• Dziedziczenie następuje poprzez testament szczególny
• Sąd wcześniej wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub w momencie, gdy sprawa spadkowa już się toczy
• Co najmniej jeden ze spadkobierców jest małoletni lub ubezwłasnowolniony