Co to jest głód energetyczny?

Prawidłowe odżywianie dostarcza niezbędnych dla organizmu składników odżywczych warunkujących jego właściwe funkcjonowanie. Jeśli składniki te nie są dostarczane regularnie, istnieje ryzyko niedożywienia. Najczęściej pojawia się w społeczeństwach biednych, gdzie ilość dostępnego pożywienia jest zbyt niska w stosunku do potrzeb, jednak problem obecny jest również w krajach zachodnich. Czym jest głód energetyczny i jakie są jego konsekwencje? Sprawdź poniżej.

Potrzeby energetyczne organizmu

Wraz z pożywieniem dostarczane są do organizmu niezbędne składniki odżywcze warunkujące jego prawidłowe funkcjonowanie. Podstawowymi makroelementami, z których organizm czerpie energię, są węglowodany, tłuszcze i białka. Składniki te muszą być regularnie dostarczane do organizmu, gdyż po ich strawieniu i wchłonięciu do krwi pełnią ważną rolę w prawidłowym metabolizmie. Pozyskiwanie energii jest niezbędne do przeprowadzania podstawowych procesów życiowych, takich jak oddychanie, utrzymanie stałej temperatury ciała, skurcz mięśni, wydzielania enzymów trawiennych, do prawidłowej pracy układu nerwowego i krwionośnego oraz efektywnego funkcjonowania organizmu podczas wykonywania codziennych czynności. Zapotrzebowanie energetyczne dla każdego człowieka jest inne i zależy m.in. od wieku, płci, masy ciała, wzrostu, czynników fizjologicznych oraz stopnia aktywności fizycznej.

Otyłość i niedożywienie

Rozwój gospodarki żywnościowej wiąże się z zapewnieniem obywatelom łatwego dostępu do żywności. Prowadzi to do zmiany sposobu odżywiania i kształtowania się nowych, często nieprawidłowych postaw żywieniowych w społeczeństwie. Niewłaściwe odżywianie i siedzący tryb życia prowadzą do rozwoju chorób cywilizacyjnych takich jak: otyłość, cukrzyca, nowotwory czy schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Szacuje się, że co najmniej 30% ludności świata zmaga się z chorobami dietozależnymi spowodowanymi nadmierną podażą energii, jednocześnie tyle samo osób cierpi głód energetyczny. Jest on najsilniej odczuwanym rodzajem głodu i wskazuje na potrzebę natychmiastowego uzupełnienia brakującej organizmowi energii.

Niedożywienie występuje głównie w społeczeństwach biednych, w których obserwuje się niedobór żywności. W krajach europejskich ilość osób zagrożonych niedożywieniem sięga 3%, natomiast w Polsce szacuje się, że ten odsetek wynosi około 1%. Niedobór energii wiąże się także z niedostateczną podażą innych składników odżywczych prowadzących do zmian w funkcjonowaniu organizmu. Objawami świadczącymi o powstawaniu niedoborów są: spadek masy ciała i siły mięśniowej, niedokrwistość, osłabienie odporności oraz zmniejszenie ogólnej aktywności życiowej. W krajach rozwiniętych niedożywienie spowodowane jest brakiem środków na żywność wynikających z bezrobocia, uzależnienia lub chorób uniemożliwiających funkcjonowanie w społeczeństwie, jak depresja czy niepełnosprawność. Najczęściej stwierdzane jest wśród osób starszych mieszkających samotnie lub w placówkach opiekuńczo-leczniczych. Przyczyną postępującego niedożywienia, oprócz niedostatecznego spożycia żywności, mogą być również choroby przewlekłe oraz przyjmowane leki. Chorobom mogą towarzyszyć zaburzenia smaku, nudności i trudności związane z połykaniem.

Jak tłumaczy autor bloga Jedz Dobrze: Do grupy ryzyka należą także osoby stosujące diety eliminacyjne, np. bezglutenową, lub odchudzające się za pomocą rygorystycznych, źle zbilansowanych diet, bez nadzoru dietetyka.

Metody określające stan odżywienia

Do określenia stanu odżywienia organizmu wykorzystywane są różne metody. Podstawowym sposobem jest pomiar BMI wyliczany z wartości masy ciała i wysokości. Zgodnie z klasyfikacją WHO wskaźnik poniżej wartości 18,5 wskazuje na niedożywienie. Za dokładniejsze uznaje się jednak pewniejsze pomiary antropometryczne, czyli m.in. pomiar grubości fałdów tłuszczowych oraz obwodów ramienia, talii i bioder. Uzyskane wyniki pozwalają ocenić stan odżywienia organizmu poprzez określenie ilości masy mięśniowej i tłuszczowej. W przypadku wykrycia niedożywienia organizmu, wykonanie badań biochemicznych pozwala określić stan zdrowia chorego i rodzaj niedożywienia, a także podjąć odpowiednie, bezpieczne działania. Pierwszym niepokojącym sygnałem pogorszenia stanu zdrowia jest szybka, niekontrolowana utrata przynajmniej 10% masy ciała w ciągu 3 miesięcy, która stanowi sygnał alarmowy i nie powinna zostać zlekceważona.