Najważniejsze etapy rekultywacji terenu

Stopniowa rekultywacja terenu jest odpowiedzią na rosnącą degradację gruntów w wyniku działalności przemysłowej człowieka (od aktywności wydobywczej po przekształcanie gleb terenu, np. przez skażenie). Przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych nakazują przeprowadzenie rekultywacji gruntów w ciągu 5 lat od zakończenia niszczycielskiej działalności. Jak tego dokonać? Jakim etapom podlega proces rekultywacji?

Czym jest rekultywacja gruntu?

Rekultywacja gruntów jest szeregiem procesów naprawczych zdegradowanego krajobrazu. Dzięki rekultywacji terenu dochodzi do przywracania wartości przyrodniczych i użytkowych gleby zdewastowanej m.in. w wyniku nieprawidłowej uprawy roślin lub działalności przemysłowej.

Działania rekultywacyjne mogą dotyczyć np. rekultywacji obszarów wydobywanych odkrywkowo, nawadniania obszarów ubogich w opady deszczu, usuwania szkodliwych składników z gruntów itd. Cały proces jest bardzo złożony, wymaga dużej wiedzy praktycznej oraz korzystania ze specjalnych urządzeń przeznaczonych do tego celu – mówi przedstawiciel firmy Messa, która zajmuje się na Śląsku m.in. przywracaniem do użytku gruntów poprzemysłowych, nieużytków i terenów składowisk odpadów.

Podczas rekultywacji terenu wdrażany jest szereg czynności, które obejmują m.in. ukształtowanie rzeźby terenu, meliorację, uprawę, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych gruntów, nawadnianie, odtworzenie gleb, umocnienie skarp, zbudowanie niezbędnych dróg.

Etapy rekultywacji terenu

Cały proces rekultywacji terenu można podzielić na dwa główne etapy: rekultywację techniczną i rekultywację biologiczną. Każda część składa się z wielu czynności, które pozwalają przywrócić wartość użytkową zniszczonym glebom.

Zadaniem rekultywacji technicznej jest doprowadzenie terenów zdegradowanych do stanu, który umożliwi ich racjonalne wykorzystanie do celów gospodarczych. Pierwszym zabiegiem jest uporządkowanie i ukształtowanie rzeźby terenu. Chodzi m.in. o łagodzenie stromych skarp zboczy, zasypanie istniejących wyrw lub zniwelowanie powierzchni wierzchowin. Następnie wykonywane są czynności, które regulują gospodarkę wodną. Tutaj rekultywacja terenu wymaga stworzenia kanałów nawadniających lub zbiorników wodnych. W dalszym procesie dochodzi do odkwaszenia gleby oraz pokrycia terenu warstwą żyznej ziemi.

Rekultywacja biologiczna dotyczy ostatecznego uporządkowania rekultywowanego terenu i wzbogacenia go o składniki niezbędne dla wzrostu roślin uprawnych. Podczas tego etapu wykonywane są różne zabiegi agrochemiczne m.in. mechaniczna uprawa gruntu, nawożenie mineralne oraz siew roślin próchnicznych. Cały proces rekultywacji jest złożony i dopiero po zrealizowaniu wszystkich prac przewidzianych na każdym etapie można go uznać za zakończony.