Jaką odmianę rzepaku wybrać – populacyjną czy mieszańcową?

W ostatnich latach w uprawie rzepaku nastąpił spory postęp. Ma to związek z wyselekcjonowaniem najbardziej płodnych odmian tej rośliny i wpisaniu ich do rejestru. Zakup określonych w dokumencie nasion rzepaku gwarantuje wydajność produkcji. Obok odmian populacyjnych, w rejestrze występują również odmiany mieszańcowe. Te ostatnie wymagają nieco innej technologii uprawy. Na które z nich warto się zdecydować i dlaczego?

Populacyjne odmiany rzepaku

Populacyjne, inaczej liniowe, odmiany rzepaku uzyskuje się poprzez zastosowanie klasycznych metod hodowli. Mowa oczywiście o selekcji, krzyżowaniu, selekcji i rozmnażaniu. Najpopularniejszymi przedstawicielami rzepaku populacyjnego są odmiany takie jak Catana, Casoar i Californium. Jak informuje przedstawiciel ze sklepu internetowego dla rolników Obrol – nasiona rzepaku tego rodzaju plonują niżej niż odmiany mieszańcowe z tego względu, że nie występuje u nich zjawisko heterozji. Mimo to rzepak ten jest dużo stabilniejszy w uprawie, zwłaszcza jeśli ma ona miejsce na podłożu o niskiej lub średniej jakości. Populacyjne odmiany rzepaku bardzo dobrze reagują na wcześniejszy wysiew, gdyż wykazują się sporą odpornością na niekorzystne warunki atmosferyczne. Warto też dodać, że nasiona tych odmian są tańsze w porównaniu do nasion odmian mieszańcowych.

Mieszańcowe odmiany rzepaku

Odmiany mieszańcowe, hybrydowe, rzepaku pozyskiwane są w oparciu o genowo-cytoplazmatyczną sterylność CMS ogura. Hodowcy uprawiają formy rodzicielskie, które są następnie ze sobą krzyżowane. Mieszańce wydają większe plony niż rodzice, ponieważ zachodzi w nich – wspomniane już – zjawisko heterozji. Trzeba jednak zaznaczyć, że w drugim pokoleniu zjawisko to występuje w znacznie mniejszym stopniu, dlatego też nie powinno używać się nasion z takiego zbioru do kolejnego wysiewu. Równie wysokie plony gwarantuje tylko zakup nowego materiału.

Największą zaletą odmian mieszańcowych jest oczywiście wysoka wydajność produkcji, szczególnie wtedy, gdy dysponujemy dobrym podłożem. Hybrydy wykazują również większą odporność na choroby pasożytnicze i grzybicze. Lepiej też znoszą uszkodzenia mechaniczne i łatwo adaptują się do warunków środowiska. Odpowiada za to bardziej rozwinięty system korzeniowy niż ten, który spotkamy u odmian populacyjnych. Mieszańce doskonale nadają się do opóźnionego wysiewu. Z kolei jeśli mowa o wadach, to należy wymienić tu wysoką cenę nasion oraz konieczność ich corocznego zakupu.

Odmiany populacyjne będą lepsze dla rolników, którzy dysponują glebą nie najwyższej jakości i dla których uprawa rzepaku nie stanowi głównego źródła utrzymania. Z kolei hodowcy nastawieni na wysokie plony, powinny zainteresować się odmianami mieszańcowymi. Przy wyborze konkretnej odmiany należy kierować się wymaganiami uprawowymi rośliny, zimotrwałością oraz podatnością rzepaku na choroby, wyleganie, osypywanie się nasion i wczesność dojrzewania.