Kim jest tokarz?

Zawód tokarza jest związany przede wszystkim z metalurgią. Tokarz zajmuje się obróbką elementów składowych maszyn lub urządzeń lub konkretnych przedmiotów – tokarstwo artystyczne. Przede wszystkim są to elementy wykonane z metalu. Tokarz ma różne zadania i wykonuje różne czynności, które są uzależnione od rodzaju przedmiotów, jakie musi obrobić oraz od rodzaju stanowiska pracy. Stanowisko pracy tokarza jest przypisane typowi obsługiwanej tokarki. Jakie są typy tokarek? Jak można zdobyć zawód tokarza?

Tokarz – operator maszyn skrawających

Zawód tokarza, podobnie jak frezera, strugacza i szlifierza zalicza się do grupy operatorów maszyn skrawających. Głównym zadaniem jest uzyskanie pożądanego elementu metalowego, który ma ściśle określone parametry oraz fakturę. Wszystko odbywa się poprzez usunięcie zbytecznej części materiału. Jest to tak zwane wióro. Tokarz wprawia w ruch maszynę oraz obrabiany przez niego element, co jest czynnością charakterystyczną dla zawodów z tej właśnie grupy. Tokarz korzysta z noża tokarskiego stosując określone ruchy - prostopadłe, równoległe i posuwiste usuwa nadwyżkę materiału, który znajduje się na obracającym się przedmiocie. Obróbka tokarska ma dwa etapy. Pierwszy nazywa się obróbką zgrubną, podczas której pracownik usuwa wierzchnią warstwę. Następny etap to wykończenie elementu poprzez nadanie mu pożądanego kształtu.

Tokarz nie jedno ma imię

Jest tokarz tokarek uniwersalnych do ogólnego przeznaczenia, tokarz tokarek rewolwerowych, tokarz tokarek karuzelowych, tokarz tokarek sterowanych numerycznie i tokarz automatów tokarskich. Każdy z nich wykonuje inne czynności i ma inne zadania, które zależą od przeznaczenia tokarki. Każda osoba pracująca na stanowisku tokarza ma za zadanie zapoznać się z dokumentacją technologiczną oraz przekazanym rysunkiem technicznym przedmiotów, które są przeznaczone do obrobienia. Musi ustawić tokarkę do pracy  ustalając odpowiednie parametry skrawania. Jego zadaniem jest również odpowiedni dobór i mocowanie narzędzi skrawających, a także prawidłowe zamocowanie obrabianych materiałów. Tokarz wykonuje przy pomocy maszyn tokarskich następujące prace: toczy powierzchnie walcowe, stożkowe, czołowe i kształtowe. Wykonuje gwinty, przecina elementy, roztacza otwory, wytacza, rozwierca, wierci, nawierca. Na koniec ma obowiązek sprawdzić wymiar i kształt obrobionych przez siebie przedmiotów. Tokarz czyści oraz konserwuje powierzone mu tokarki i urządzenia. Musi także zadbać o porządek i czystość na stanowisku pracy oraz przestrzega zasad BHP.

Jak zostać tokarzem?

Aby zostać tokarzem, należy mieć odpowiednie wykształcenie oraz predyspozycje fizyczne. Wykształcenie można zdobyć w szkole zawodowej na kierunku operator obrabiarek skrawających ze specjalnością: tokarz. Przyszły pracownik poznaje w trakcie nauki budowę maszyn, specyficzne technologie, jakie są wykorzystywane przy obróbce. Uczy się właściwości fizycznych materiałów oraz sposobów dobierania odpowiednich urządzeń i narzędzi, poznaje właściwe metody obróbki. Zapoznaje się z właściwościami i zastosowaniem substancji chemicznych, jakie są używane w jego przyszłym zawodzie. Poza tym nabywa umiejętności czytania oraz wykonywania rysunków technicznych. Poznaje zasady BHP. Nauka trwa minimum 3 lata wraz z warsztatami i praktyką. Na koniec jest egzamin zawodowy, po którym uczeń otrzymuje dyplom i tytuł tokarza. Alternatywą dla szkoły zawodowej-kierunkowej są kursy zawodowe.

• Tokarz musi mieć odpowiednie predyspozycje fizyczne i zdolności manualne – wyjaśniają specjaliści z dolnośląskiej firmy Proweld z Polanki. – Przede wszystkim liczy się tężyzna fizyczna i dobry wzrok, a także zainteresowania artystyczne.