Co warto wiedzieć o silnikach elektrycznych z ochroną przeciwwybuchową?

Silniki elektryczne w przemyśle montowane są przy różnego rodzaju aplikacjach wieloosiowych, zautomatyzowanych armaturach, a także przy liniach produkcyjnych, maszynach obróbczych oraz systemach chłodzących. Rodzajów silników elektrycznych jest zaś wiele, do trójfazowych, po silniki gładkie , które spełniają restrykcyjne wymagania higieniczne. Jakie urządzenia zastosować można zaś w zakładach o zwiększonym ryzyku wybuchu? Wybór musi paść na silniki elektryczne z ochroną przeciwwybuchową. Poznaj ich cechy.

Czym są silniki elektryczne z ochroną przeciwwybuchową?

Silniki przeciwwybuchowe to napędy elektryczne (indukcyjne), których podzespoły i przede wszystkim obudowy pozwalają na ich wydajną pracę w strefach zagrożonych wybuchem. Ich wykorzystanie nie podwyższa zatem ryzyka eksplozji, a modele takie nie tylko mają ochronę przeciwwybuchową, ale także iskrobezpieczną. Obecnie silniki takie dzieli się zaś głównie na urządzenia przeznaczone do pracy w atmosferach gazowych lub w warunkach silnego zapylenia. Oznacza to, że napędy elektryczne z ochroną przeciwwybuchową znalazły zastosowanie w przemyśle górniczym, petrochemicznym, farmaceutycznym, gazowniczym, browarniczym, elektro-ciepłowniczym oraz w innych branżach produkcyjnych, w tym w laboratoriach.

Dodać warto, że silniki z ochroną przeciwwybuchową mogą być dodatkowo wyposażone w różnego rodzaju osprzęty, od termistorów, enkoderów oraz czujników PTC począwszy, na specjalnych hamulcach i zewnętrznych systemach chłodzenia kończąc.

Typy silników elektrycznych z ochroną przeciwwybuchową

Silniki elektryczne przeciwwybuchowe mogą być tworzone w różnych wersjach i o różnym zakresie mocy. Spotkać można zatem napędy jednofazowe z ochroną przeciwwybuchową, a także te trójfazowe, przeznaczone do pracy przy bardziej wymagających maszynach przemysłowych. Prócz nich wyróżnić można:

• silniki przeciwwybuchowe z hamulcem,
• silniki przeciwwybuchowe do pracy z przemiennikiem częstotliwości (falownikiem),
• silniki przeciwwybuchowe nieiskrzące,
• silniki przeciwwybuchowe pyłoodporne,
• silniki przeciwwybuchowe do stref gazowo-pylących,
• silniki przeciwwybuchowe ognioszczelne.

Przykładem wysokiej klasy napędów elektrycznych z ochroną przeciwwybuchową są jednostki od producenta NORD Drivesystems. Dostępne są one m.in. w wersji pyłoodpornej w zakresie mocy 0,12-22 kW i o klasie sprawności IE1/EI2. Mogą one pracować w strefach z oznaczeniem 21 i 22 zgodnie z kategoriami 2D i 3D. Co oznaczają takie symbole i dlaczego należy się nimi kierować przy kupnie silnika elektrycznego przeciwwybuchowego?

Silniki elektryczne przeciwwybuchowe a normy

Producenci silników elektrycznych muszą spełniać szereg przepisów międzynarodowych, by ich napędy mogły zostać dopuszczone do sprzedaży. By uniknąć ryzyka pożaru czy wybuchu, modele europejskich silników spełniać muszą wymagania normy 60079-31 i klasy ochrony przed zapłonem tD, a także wytyczne Dyrektywy 2014/34/WE. Oczywiście ważne są też podstawowe normy PN-EN, ISO czy DIN oraz różnego rodzaju certyfikaty akredytowanych ośrodków certyfikacyjnych. Silniki elektryczne dla innych regionów świata niż Europa spełniają również norm IEC EX, EAC EX, CEC oraz Hazloc. Urządzenia znakowane są kategoriami ATEX (2D, 3D, 2G, 3G, 2GD, 1M2) oraz odpowiednimi klasami temperaturowymi (T3, T4, T5, T6).

Inwestorzy szukający silników elektrycznych przeciwwybuchowych wykorzystywanych w warunkach gazowych wybierać muszą napędy kategorii 2G lub 3G (strefy 1 i 2). Zainteresowani silnikami przeciwwybuchowymi do środowisk z zagrożeniem wybuchu pyłu, kupować powinni urządzenia kategorii 2D lub 3D (strefy 21 i 22). Wszyscy ci, dla których dodatkowo ważne są idee proekologiczności i ekologiczności, mogą zwracać uwagę na dodatkowe wymagania, czyli spełnianie dyrektyw dotyczących: ekoprojektowania (Ecodesign), kompatybilności elektromagnetycznej (EMC) oraz sprzętu elektrycznego i elektronicznego (RoHS).