Jak czas wpłynął na wygląd i znaczenie witraży?

Wiraże są obecne niemal w każdym budynku sakralnym. Wiele z nich zdobi okna ważnych instytucji państwowych, uniwersytetów czy ośrodków kulturalnych. Stanowią one nie tylko ważny element izolujący wnętrze pomieszczenia, ale są też przepiękną ozdobą każdego budynku. Światło wpadające przez kolorowe szkło, pozytywnie oddziałuje na psychikę człowieka. Witraże potrafią opowiadać niepisane historie- mogą zawierać w sobie treści religijne czy patriotyczne. Jaka jest ich historia?

Wszystko zaczęło się w Egipcie

To właśnie Egipcjanie, jako pierwsi zaczęli wytwarzać szkło. Była to substancja złożona ze stopionego piasku krzemionkowego oraz związków wapnia i sodu. Służyła ona do wykonywania kolorowych ozdób, amuletów, a w późniejszym czasie naczyń. Technikę wywarzania szkła podpatrzyli od Egipcjan Rzymianie. To właśnie oni jako pierwsi używali szkła do wypełniania otworów okiennych. Jednak w żadnym razie nie przypominało to witraży. Były to grube i wypukłe czworoboczne bloki, które oprawiano w metalowe ramy.

Witraże jako średniowieczna sztuka sakralna

Okres gotyku to szczyt rozwoju witrażownictwa. Wraz z rozwojem technologii okna witrażowe stawały się coraz większe i miały ogromne znaczenie jako dzieło sztuki sakralnej. Okres średniowiecza w Europie był okresem głębokiej wiary, bogobojności, ascetyzmu. Był też okresem powszechnego analfabetyzmu, dostęp do wiedzy miały w tym okresie głównie osoby duchowne. Aby przedstawić ludowi historię ich wiary wykorzystywano właśnie witraże. Pierwsze witraże wykonane były z tafli szkieł barwionych tlenkami metali i przypominały szklane mozaiki. Technika ich wykonania polegała na zestawianiu ze sobą odpowiednio wyciętych płyt szklanych o niedużych wymiarach i łączeniu ich za pomocą ołowianych opraw, które tworzyły grubą nieregularną siatkę.

Upadek witrażownictwa w XVI wieku

Wraz z rozwojem technologii, kultury i świadomości ludzkiej rozwój witrażownictwa stopniowo zwalniał. Motywy utarte w średniowieczu powoli przestały obowiązywać, ludzie zaczęli buntować się przeciwko praktycznie absolutnej władzy kościoła katolickiego nad ich życiem. Drastycznie malały zamówienia na witraże sakralne, a wiele z nich zniszczono. Rzemieślnicy swoje talenty wykorzystywać zaczęli na oknach domowych. Nie miało to jednak wiele wspólnego z czasochłonnym układaniem mozaik. Przezroczyste lub białe szkło malowano po prostu kolorową farbą.

Powrót witraży w XIX wieku

Piękno witraży ponownie odkryto wraz z nadejściem okresu odrodzenia. Powrócono do średniowiecznych technik wykonywania witraży, a także zaczęto popularyzować nowe. Najbardziej wsławił się Louis Tiffany – stworzył on zupełnie nowy sposób łączenia ze sobą kolorowych szkieł. W swoich pracach wykorzystywał również szkło opalizujące.

Witraże współcześnie

Obecnie można spotkać się z naprawdę różnorakim zastosowaniem witraży. Wykorzystuje się je nawet w prywatnych mieszkaniach. Stały się one dostępne dla każdego. Jak przekonuje właściciel Pracowni Witraży Artystycznych i Sakralnych - Krzysztof Koczar- wiele zamówień na witraże pochodzi od osób prywatnych. Coraz więcej osób pragnie w swoim domu doświadczyć magii, jaką stwarza starannie i efektownie wykonany witraż.