Wyłączniki nadmiarowo-prądowe – co warto wiedzieć o jednym z najważniejszych elementów zabezpieczających instalację elektryczną
Budowa i remont
Prąd elektryczny to medium niezbędne we współczesnym świecie, które może jednak stanowić niemałe zagrożenie, zwłaszcza w przypadku uszkodzenia instalacji elektrycznej lub jej nieprawidłowego użytkowania, bądź też źle wykonanego projektu. Dlatego też niezwykle istotne przy tworzeniu instalacji, którą płynie prąd elektryczny, jest zadbanie o właściwe jej zabezpieczenie, gdzie podstawowym elementem chroniącym instalację elektryczną są wyłączniki nadmiarowo-prądowe, znajdujące się praktycznie w każdej rozdzielnicy domowej, mieszkaniowej oraz przemysłowej.
Kilka słów o wyłącznikach nadmiarowo-prądowych
Wyłączniki nadmiarowo-prądowe potocznie nazywane są również wyłącznikami nadprądowymi, bezpiecznikami lub “korkami”. Są to bowiem urządzenia, które przede wszystkim chronią kable i przewody znajdujące się w instalacjach elektrycznych przed skutkami cieplnymi (przeciążeniami) oraz cieplnymi i dynamicznymi (zwarciami), które mogą być niezwykle niebezpieczne zarówno dla samej instalacji, jak i dla urządzeń do niej podłączonych (może tu dojść do awarii lub pożaru), a przede wszystkim dla zdrowia i życia osób korzystających z instalacji. Warto również pamiętać, że wyłącznik nadprądowy, poprzez samoczynne wyłączenie zasilania, częściowo zapobiega także porażeniom prądem elektrycznym, przy czym jednak w instalacjach stosujemy też inne, uzupełniające zabezpieczenia przeciwporażeniowe, takie jak np. wyłączniki różnicowoprądowe, które bardzo często mylone są z wyłącznikami nadprądowymi.Wyłączniki nadmiarowo-prądowe to urządzenia, które nabyć można w sklepach elektrotechnicznych, takich jak Elektron Sklep Elektrotechniczny Robert Maciejewski, przy czym należy pamiętać, że choć na rynku dostępne są wyłączniki o zróżnicowanych parametrach, to ich budowa jest zbliżona. Wynika to z faktu, że można znaleźć w nich przede wszystkim dźwignię napędową, styk stały i ruchomy, zaciski, komorę gaszeniową (do gaszenia łuku elektrycznego), a także wyzwalacz przeciążeniowy (termobimetalowy, który wpływa na funkcjonowanie wyłącznika w przypadku długotrwałego, ale stosunkowo niewielkiego przekroczenia prądu znamionowego wyłącznika) oraz wyzwalacz zwarciowy (elektromagnetyczny, działający natychmiast, odpowiadający za działanie wyłącznika wtedy gdy wykryje zwarcie, czyli duży wzrost natężenia prądu w chronionym obwodzie elektrycznym).
Wyłączniki nadprądowe a charakterystyka czasowo - prądowa
Wyłączniki nadprądowe dobiera się do instalacji w zależności od tego, jaka będzie łączna moc urządzeń równocześnie działających w obwodzie oraz tego, jaki jest przekrój przewodów użytych do wykonania obwodu. Nie należy jednak zapominać, że podstawowy podział wyłączników nadprądowych opiera się na kategoryzacji w zakresie szybkości ich zadziałania (charakterystyka czasowo – prądowa) zależnie od natężenia przepływającego przez nie prądu, przy czym wystąpienie zwarcia w obwodzie, niezależnie od charakterystyki czasowo-prądowej, natychmiast wyzwala wyłącznik nadprądowy. Niemniej jednak należy pamiętać, że zgodnie z przepisami zdefiniowane są cztery różne charakterystyki określające wartości progowe prądu, przy którym dany wyłącznik nadmiarowo-prądowy zadziała, a także wartości, przy których nie zadziała, co jest to istotne z punktu widzenia instalacji i podpiętych do niej urządzeń. Sąd też wyróżniamy:
- charakterystykę A – urządzenia tego typu wyróżniają się natychmiastowym zadziałaniem (bezzwłocznym) po przekroczeniu prądu znamionowego i stosowane są one zazwyczaj do zabezpieczeń wrażliwych urządzeń elektronicznych,
- charakterystykę B – najbardziej standardowa grupa wyłączników stosowana do rozwiązań mieszkaniowych (obwody gniazdkowe lub oświetleniowe), gdzie do ich zadziałania konieczne jest przekroczenie wartości prądu znamionowego 3-5 razy,
- charakterystykę C - stosowane do zabezpieczania urządzeń o zwiększonych prądach rozruchowych (np. płyta indukcyjna), gdzie prąd znamionowy musi zostać przekroczony 5-10 razy, aby zadziałał wyłącznik,
- charakterystykę D – kiedy to wyłącznik uruchamia się po przekroczeniu prądu znamionowego 10-20 razy. Jest to jednak raczej typowo przemysłowe rozwiązanie, stosowane w przypadku obwodów, do których podłączone są urządzenia o znacznej mocy rozruchowej.
