Na czym polega i jak wygląda tyczenie budynku w terenie?

Budowę na działce realizuje się w oparciu o projekt budowlany i projekt zagospodarowania działki lub terenu. W tym ostatnim zaznaczone są granice działki i zwymiarowane odległości projektowanego budynku od tych granic, a także od innych stałych elementów, jeśli takie znajdują się na działce. W oparciu o te wymiary, przed rozpoczęciem budowy budynku, geodeta wytycza budynek w terenie. To bardzo odpowiedzialne zadanie. O tym, jak powinno przebiegać, mówi nasz artykuł. Zapraszamy do lektury.

Co należy ustalić z geodetą przed rozpoczęciem tyczenia budynku?

Za wytyczenie budynku w terenie odpowiedzialny jest kierownik budowy, ale wykonanie czynności związanych z tyczeniem winien zlecić geodecie, który posiada odpowiednie uprawnienia do tych czynności. Przed wytyczeniem budynku uprawniony geodeta ustala w porozumieniu z kierownikiem budowy oraz z inwestorem, zakres prac, czyli ilość potrzebnych punktów oraz sposób tyczenia, to jest, czy tyczone będą osie ścian, czy ich zewnętrzne krawędzie, a także sposób oznakowania w terenie wytyczonych punktów oraz założonych reperów roboczych. Przed wykonaniem tyczenia w terenie należy przekazać geodecie dokumentację budowlaną, aby ten mógł  ją opracować  geodezyjnie i przygotować sobie dane do tyczenia. Najlepiej, aby dokumentacja ta, a przynajmniej jej jeden element – projekt zagospodarowania działki lub terenu- był w postaci pliku numerycznego, wektorowego (typu .dwg, .dxf, .dgn, .kcd...).

Jak wygląda tyczenie budynku w praktyce?

Stosowane są różne metody tyczenia budynku, które różnią się stopniem skomplikowania przy wykonaniu, trwałością i oczywiście ceną. Są to:

• tyczenie wstępne, jeśli teren nie jest w dostateczny sposób przygotowany i zachodzi potrzeba ustalenia zasięgu prac ziemnych
• metoda tyczenia budynku przy użyciu drewnianych palików geodezyjnych, które wija się w miejscu tyczonych punktów
• metoda tyczenia budynku za pomocą tych samych palików ale z jednoczesnym wyniesieniem tyczonych linii na zewnątrz obrysu budynku.
  

Pierwszy rodzaj tyczenia  przeważnie wystarczy wykonać z dokładnością decymetrową. Pozostałe wymagają dokładności milimetrowej.

Druga metoda jest szybsza i tańsza od kolejnej, ale tak wytyczone punkty wyznaczające linie obrysu  lub osi budowli są narażone na szybkie zniszczenie.

Trzecia metoda, stosowana najczęściej, polega na jednoczesnym wyniesieniu wytyczonych  linii na zewnątrz obszaru budowy. Najczęściej wytyczone osie oznacza się wtedy w terenie na specjalnie do tego celu przygotowanych ławach drewnianych. Naniesione na tychże ławach punkty służą w przyszłości ekipie budowlanej do rozciągnięcia między nimi drutu lub sznurka i w ten sposób  zmaterializowania osi w terenie. Wcześniejsze przygotowanie materiałów (drewnianych pali, desek, gwoździ, itp.) do wykonania ławic na placu budowy leży po stronie zlecającego tyczenie.

Tyczenie wykonuje się w odniesieniu do założonej wcześnie osnowy realizacyjnej.

Konieczne jest także ustalenie w terenie co najmniej dwóch stałych punktów odniesienia wysokościowego, tzw. reperów roboczych  wraz z podaniem wykonawcy robót budowlanych ich wysokości.

Liczba wyznaczonych punktów zależy od stopnia skomplikowania rzutu budynku, ale nie może ich być mniej niż cztery – wyznaczające narożniki budynku lub miejsca przecięcia się osi.

Po wykonaniu tyczenia geodeta przekazuje kierownikowi budowy szkic tyczenia oraz dokonuje wpisu w dzienniku budowy.
Jak wynika z powyższego dziennik budowy należy założyć i zarejestrować przed rozpoczęciem prac budowlanych. Wpis geodety o wytyczeniu jest przeważnie pierwszym wpisem w dzienniku.

Czynności geodety związane z pomiarami w trakcie budowy opisane są w rozdziale czwartym  Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 18. sierpnia 2020 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz.U. 2020 poz. 1429).