Kryteria wyceny przedsiębiorstw

Wycena przedsiębiorstwa służy ustaleniu jego wartości, zatem konieczność jej wykonania zdaje się oczywista, gdy planowana jest sprzedaż firmy. Poza tym wyceny sporządzane są na potrzeby sprawozdawczości, np. w postępowaniu upadłościowym. Tego typu ekspertyz niekiedy wymagają także banki, gdy przedsiębiorstwo występuje o kredyt lub innego rodzaju finansowanie.

Rodzaje wyceny przedsiębiorstw

W zależności od celu dokonywania wyceny wyróżnia  się jej różne  rodzaje. Opinię na temat wartości przedsiębiorstwa można wydać w oparciu o pełną wycenę, przeprowadzoną z wykorzystaniem metod oraz procedur właściwych do obiektywnego, bezstronnego i rzetelnego określenia wartości. Za dobór właściwych procedur niezbędnych do zebrania i analizy wszystkich danych istotnych w konkretnym przypadku odpowiada wyceniający, a podczas sporządzania wyceny rzeczoznawca musi brać pod uwagę wszystkie podejścia uznane za właściwe. Wynik pełnej wyceny przedstawia się w formie pisemnej jako jedną wartość lub przedział wartości.

Kiedy celem jest oszacowanie wartości przedsiębiorstw z pominięciem niektórych procedur, przeprowadzana jest wycena uproszczona (np. wycena składników przedsiębiorstwa, wycena wartości niematerialnych i prawnych), przy czym wszystkie pominięte elementy muszą być wyszczególnione w jej treści wraz z uzasadnieniem. Taka wycena opiera się na ograniczonym zakresie informacji, a wyceniający opiera się wyłącznie na podejściach uznanych za najbardziej właściwe. Wynik uproszczonej wyceny przedsiębiorstwa również przedstawia się jako jedną wartość albo przedział wartości, a raport sporządza się pisemnie.

Trzecim typem wyceny przedsiębiorstwa jest kalkulacja jego wartości. W tym przypadku celem jest wstępne oszacowanie wartości firmy. Podobnie jak w przypadku wyceny uproszczonej, wyceniający może pomijać niektóre procedury. Analizy przeprowadzane są zwykle w ograniczonym zakresie, ustalonym między wyceniającym i zamawiającym. Wyniki kalkulacji przedsiębiorstwa mogą być przedstawione w formie pisemnej lub ustnej.

3 podejścia w wycenie przedsiębiorstw

Wycena przedsiębiorstwa w podejściu majątkowym obejmuje metody, określające wartość aktywów pomniejszonych o pasywa obce, a więc metodę wartości skorygowanych aktywów netto, metodę wartości likwidacyjnej (przy założeniu likwidacji działalności) i metodę wartości odtworzeniowej. Bardziej złożone metody wykorzystuje się przy wycenach przedsiębiorstw w podejściu dochodowym. Takie metody pozwalają wyznaczyć wartość firmy w oparciu o strumienie przyszłych dochodów. W tym podejściu stosuje się: metodę zdyskontowanych przepływów pieniężnych (może opierać się na przepływach przynależnych właścicielom lub wszystkim stronom finansującym, a więc właścicielom i wierzycielom), metodę zdyskontowanych zysków i metodę zdyskontowanych dywidend. Najważniejszym aspektem wyceny przedsiębiorstwa w podejściu dochodowym jest określenie strumieni dochodów oraz właściwego dla danego strumienia dochodu kosztu kapitału. Wycena w podejściu porównawczym pozwala ocenić wartość rynkową przedsiębiorstwa w porównaniu z innymi podmiotami gospodarczymi. Kluczowym zagadnieniem jest w tym przypadku właściwy wybór mnożników porównawczych, czyli porównywalnych przedsiębiorstw (z tego samego sektora) i mierników ekonomiczno-finansowych.

Jak wyjaśnia ekspert z Kancelarii Rzeczoznawców Majątkowych Taksator, punktem wyjścia wyceny zawsze musi być określenie jej celu, przedmiotu i założeń. Dopiero uwzględnienie powyższych kryteriów pozwala na wybór standardu wartości właściwego dla danej wyceny. Standard określa strony i warunki planowanej lub hipotetycznej transakcji, co z kolei pozwala na ustalenie poszukiwanej kategorii wartości, a więc godziwej wartości rynkowej, wartości sprawiedliwej, wartości wewnętrznej lub wartości inwestycyjnej.