Jakie są zasady prowadzenia księgowości w fundacji?

Choć fundacje skupiają się głównie na realizacji celów statutowych, to nie zwalnia ich to z obowiązku prowadzenia rzetelnej księgowości. Mają one jednak możliwość wyboru jednej z dwóch dostępnych form. Mogą także być zwolnione w pewnych okolicznościach z opłaty niektórych podatków. Warto poznać szczegóły, jeśli zamierzasz rozpocząć działalność o taki charakterze.

Formy prowadzenia księgowości

Nie każda fundacja prowadzi działalność gospodarczą, dlatego wielu założycieli zadaje sobie pytanie, jak powinna wyglądać księgowość w takich organizacjach pozarządowych. W zależności od ich wielkości, charakteru czy sposobu pozyskiwania środków może być ona prowadzona jedną z dwóch możliwości:

• pełna księgowość z zastosowaniem przepisów zwartych w ustawie o rachunkowości;

• uproszczona ewidencja przychodów i kosztów (UEPiK), nazywana również księgowością podatkową.

Pierwsza z wymienionych oznacza, że fundacja jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg handlowych, planu kont, polityki rachunkowości, a także sporządzania corocznych sprawozdań finansowych. Korzystają z niej duże fundacje i jest ona obowiązkowa dla tych jednostek, które prowadzą działalność gospodarczą – na przykład sprzedając gadżety ze swoim logotypem – mają status organizacji pożytku publicznego lub osiągają przychody roczne w wysokości ponad 100 tysięcy złotych. Analogicznie zatem drugie rozwiązanie skierowane jest do mniejszych organizacji, które nie spełniają żadnego z powyższych kryteriów. Fakt skorzystania z takiej opcji trzeba zgłosić do naczelnika urzędu skarbowego, ponieważ w przeciwnym razie będą obowiązywać zasady związane z pełną księgowością. Co więcej, podmioty stosujące UEPiK są zwolnione z przygotowywania sprawozdań finansowych.

Rodzaje opłacanych podatków

W zależności od zakresu działalności fundacji mogą one opłacać podatek CIT (dochodowy od osób prawnych), PIT (dochodowy od osób fizycznych) i VAT (od towarów i usług). Z pierwszego są z reguły zwolnione dochody związane z celami statutowymi organizacji zajmujących się między innymi działalnością naukową, oświatową, kulturalną, ochroną środowiska, kultu religijnego. Warunkiem jest jednak, aby cele podlegające zwolnieniu pokrywały się ściśle z zapisami statutu fundacji. Muszą być one opisane szczegółowo wraz z uwzględnieniem metody ich realizacji. Warto w ustaleniu takiego zwolnienia skorzystać z pomocy doświadczonych księgowych, na przykład z biura rachunkowego Abacus w Warszawie.

Jeśli zaś chodzi o podatek PIT, to musi odprowadzać go każda fundacja, która zatrudnia osoby w ramach umowy o pracę, kontraktu, zlecenia bądź umowy o dzieło. Nie ma tutaj znaczenia charakter czy wielkość organizacji. Nieco inaczej zaś sytuacja wygląda w przypadku VAT-u, do którego opłacania zobowiązane są podmioty prowadzące działalność gospodarczą lub odpłatną statutową. Jedynie środki pozyskiwane w ramach składek członkowskich oraz darowizn nie są opodatkowane w ten sposób, o ile nie mają one wpływu na cenę dostarczanych przez organizację towarów bądź usług.