Czym są ceny transferowe i jak je dokumentować?

Ceny transferowe to pojęcie, które dotyczy transakcji dokonywanych przez podmioty powiązane ze sobą. Jako że ustalone wartości mogą mieć znaczący wpływ na wynik finansowy danego przedsiębiorstwa, stanowią ważny czynnik w ustalaniu zobowiązań podatkowych. Ustawodawca przewidział szereg obostrzeń związanych z ustalaniem i dokumentowaniem cen transferowych. Jak zatem należy to robić zgodnie z przepisami?

Podmioty powiązane a ceny transferowe

O cenach transferowych można mówić wtedy, gdy transakcji dokonują przedsiębiorstwa powiązane ze sobą, czyli wywierające na siebie jednostronny lub obustronny wpływ. Jako że takie sytuacje mogą potencjalnie prowadzić do zaniżania lub niewykazywania dochodów, ustawodawca stworzył odrębną gałąź przepisów związanych stricte z cenami transferowymi. Z punktu widzenia przedsiębiorcy najistotniejszą kwestią jest prawidłowe prowadzenie dokumentacji dotyczącej omawianych transakcji.

Zgodnie z definicją, podmioty powiązane to osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne, które biorą udział w zarządzaniu innym przedsiębiorstwem lub wywierają na niego określony wpływ, na przykład mają udział w jego zysku lub kapitale. 

Nie muszą być to firmy lub osoby fizyczne działające w tym samym kraju – ustawodawca przewidział procedury zarówno dla podmiotów krajowych, jak i zagranicznych – podkreśla pracownik biura rachunkowego Ademi. Do takiej kategorii przedsiębiorstw można zaliczyć tak zwane „spółki siostry” lub „spółki matki i córki”.

Ceny transferowe – jaką funkcję pełnią?

Podstawową funkcją cen transferowych jest podział dochodu. Polega ona na tym, że oba podmioty mają pewien margines swobody w ustalaniu cen. To pozwala im na optymalizowanie wysokości dochodu, który zostanie opodatkowany.

Równie ważna jest funkcja sterowania. Obejmuje wszelkie czynności sterujące i kontrolne i koordynujące, które wpływają na funkcjonowanie drugiego podmiotu.

Dokumentacja cen transferowych

Dokumentacja cen transferowych dotyczy przedsiębiorców prowadzących księgi rachunkowe, czyli tak zwaną pełną księgowość. Muszą sporządzać ją także inne podmioty w konkretnie określonych przypadkach, których szczegółowy opis znajduje się w art. 9a ustawy o CIT. W dokumentacji muszą znaleźć się opis transakcji lub zdarzeń, analiza danych porównawczych, opis danych finansowych podatnika, a także wskazanie metody kalkulacji dochodu lub straty wraz z uzasadnieniem. Niezbędne jest też dołączenie dokumentów źródłowych w postaci umów, porozumień itp.

Sporządzanie dokumentacji cen transferowych to zajęcia czasochłonne oraz wymagające doskonałej znajomości przepisów. Korzystnym rozwiązaniem jest zlecenie jej wykonania profesjonalnym księgowym. Pozwali to także uniknąć ewentualnych błędów.