Charakterystyka farb drukarskich UV

Farby drukarskie UV, z uwagi na sposób ich utrwalania, z powodzeniem zastosować można na praktycznie dowolnym podłożu, również na takich jego rodzajach, które pozostają niedostępne dla farb konwencjonalnych. Chodzi np. o nienasiąkliwe powierzchnie twarde w rodzaju folii elektrostatycznych, PP, chromolux, PET czy choćby PCV. Nic więc dziwnego, że farby UV tak chętnie wykorzystywane są w branży opakowaniowej, a także reklamowej. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?

Istotę farb drukarskich UV stanowi zawartość substancji zwanych fotoinicjatorami.

Dzięki ich obecności pod wpływem promieniowania ultrafioletowego farba ulega polimeryzacji, co decyduje o jej skutecznym utrwaleniu – mówi specjalista z firmy FUJIFILM Sericol.

Technologię tę opracowano w latach 90. XX wieku i od tamtej pory chętnie stosuje się ją m.in. w druku offsetowym, cyfrowym, sitodruku czy fleksografii.

Skład farb drukarskich UV

Udział fotoinicjatorów w farbie wynosi od 5 do 15% jej masy. Pozostałe komponenty to oczywiście pigmenty, czyli tzw. barwidło (14-20%), ale też spoiwo polimeryzujące w postaci monomerów i oligomerów (65%) oraz różnego typu środki pomocnicze (2-5%), które np. poprawiają zwilżalność lub adhezję farby do podłoża, zwiększają jej żywotność, połysk albo odporność na ścieranie czy zapobiegają pienieniu się i pyleniu.
Ważnym składnikiem są także tzw. sensybilizatory, czyli substancje, których zadaniem jest przechwycenie promieniowania UV i przekazanie go fotoinicjatorom. W zależności od tego, jaki rodzaj tych ostatnich zastosowano, farby drukarskie UV dzielimy na rodnikowe i kationowe (różnią się one między sobą również komponentami pełniącymi funkcję spoiwa polimeryzującego).

Właściwości farb rodnikowych i kationowych

Pierwsze utrwalają się szybciej, bo już w momencie oddziaływania promieni UV. Polimeryzacja farb kationowych zachodzi jeszcze przez dobę po zaprzestaniu naświetlania, a w dodatku wymaga ciepła (aby wyeliminować problem spowalniającej ów proces wilgoci). Po utrwaleniu farby te są za to bezzapachowe – czego nie można powiedzieć niestety o wielu farbach rodnikowych, w związku z tym nienadających się do użycia np. w przemyśle spożywczym. Farby kationowe potrafią być znacznie droższe od farb rodnikowych, o wiele lepiej jednak przylegają też do podłoża. Ich kurczliwość bowiem sięga zaledwie 3%, podczas gdy w przypadku farb rodnikowych wartość ta wynosi nawet 10%.

Szeroki wachlarz możliwości

Farby drukarskie UV mogą nieco agresywnie oddziaływać na gumę, w związku z czym ich użycie wymaga zastosowania specjalnych obciągów i wałków. Pewnym rozwiązaniem tego problemu okazało się stworzenie farb hybrydowych, tj. utrwalanych nie tylko pod wpływem promieniowania UV, ale również na skutek klasycznego utleniania i wsiąkania w podłoże.

Szeroka gama dostępnych na rynku produktów pozwala znaleźć farby idealne do konkretnych zastosowań. Niektóre będą cechować się np. zwiększoną odpornością na wzbogacanie lakierami wybiórczymi UV, inne z kolei dedykowane będą termoformowaniu wydruków, druku na podłożach niepowlekanych czy użyciu w drukarkach z głowicami piezoelektrycznymi.